De kiezer heeft op 22 november gesproken, maar het wordt spannend waar het qua kabinet in Den Haag uiteindelijk op zal uitdraaien.
Het wordt in ieder geval een ruk naar rechts en dat zal waarschijnlijk betekenen dat het halen van milieudoelen wat minder snel hoeft en we eerst gaan zorgen dat iedereen weer betaalbaar voedsel tot zijn beschikking krijgt. Steeds meer mensen zijn immers aangewezen op voedselbanken en dat de kosten van onze voeding omhoog blijven gaan, staat voor mij wel vast. Dat is wel zorgwekkend voor de mensen die dat niet meer kunnen betalen.
De Kaderrichtlijn Water
Daar komt nog bij dat we volgens de Kaderrichtlijn Water naar 1:4 of 1:3 moeten. Dat heeft tot gevolg dat onze totale productie gaat dalen en de prijzen verder zullen stijgen. De vraag blijft wel wat wij daar als telers van zullen merken en wat ze ons gunnen.
In de Kaderrichtlijn Water staat ook dat in ‘nutriëntenvervuilende gebieden’ – de zogenaamde NV-gebieden – in 2025 op de gebruiksnormen nog een extra korting zal komen, terwijl voor 2024 ook al een korting geldt. Dat is zorgwekkend voor de zand- en lössgronden, want dat is waar de term NV-gebieden op doelt.
Als je daar volgend jaar een groentegewas op gaat telen, weet je bij voorbaat al dat er minder van het veld zal komen
Zorgwekkend is ook de staat waarin op dit moment heel wat percelen verkeren waar – ondanks dat het veel te nat was – toch nog met grote machines op het veld gerooid is. Aan de ene kant snap ik het, want je wilt zoveel mogelijk van wat je geteeld hebt ook oogsten, maar voor de structuur van de grond is het natuurlijk funest. Als je daar volgend jaar een groentegewas op gaat telen, weet je bij voorbaat al dat er minder van het veld zal komen. Een goede structuur en een bodem die in balans is, dat is de basis voor een gezond gewas.
Minder geld
Meer dan zorgwekkend is hoe de overheid nu omgaat met de vergoeding in het kader van het GLB. Dit jaar werd ons een vergoeding van € 200 per hectare in het vooruitzicht gesteld als je maatregelen trof om goud te halen. Omdat het aantal inschrijvingen de verwachtingen overtrof – en dat was in juli al bekend – komt de overheid nu op de proppen met een vergoeding van € 148 per hectare. Dat is dieptriest en is als bestuurder niet meer aan je achterban uit te leggen. Het is ook een hele rare gang van zaken: boeren en tuinders willen verduurzamen, nemen daar ook maatregelen voor, maar krijgen vervolgens te horen dat daar dan toch minder geld tegenover staat. Dat is toch geen beleid en daar kun je als boer en tuinder toch niet meer op vertrouwen?