‘Zorgen om extreme kostenstijging’

Ik kijk erg uit naar de komende maanden. Genieten van het warmere weer, de langere dagen, zwemmen in buitenwater, mountainbikepaden zonder modder, buiten koffiedrinken en een groene in plaats van grauwe tuin. Mijn stemming stijgt in deze maanden tot boven een 8, als ik er een rapportcijfer voor zou moeten geven. Het rapportcijfer voor de stemming in de tuinbouw zal helaas een stuk lager liggen, vrees ik.

Rabobank publiceert ieder kwartaal ‘De tuinbouwbarometer’, een rapportcijfer voor de financiële ontwikkelingen in de tuinbouw. Het diepterecord was een 4,6 in het tweede kwartaal van 2020. We waren onbekend met het fenomeen pandemie en schrokken daar erg van. De uitdagingen op dit moment zijn groter en langduriger, maar het schrikeffect minder.

Gevolgen van extreme kostenstijgingen

Zeer zorgwekkend zijn de gevolgen van de extreme kostenstijgingen, vooral van energie en alle andere afgeleide producten, zoals verpakkingen en kunstmest. De kostenstijgingen worden in de meeste gevallen niet (volledig) gecompenseerd door hogere opbrengstprijzen. De Spaanse concurrentiepositie in vruchtgroente zal door de huidige situatie verbeteren.

Als we als bank een rapportcijfer moeten geven voor de creativiteit en veerkracht van ondernemers in de tuinbouwsector, dan is dat toch ook wel minimaal een heel mooie 8

Marktverstoringen

Ook is er sprake van marktverstoringen, doordat telers andere teeltstrategieën volgen of exportstromen binnen Europa verschuiven. Dat heeft vaak negatieve gevolgen, maar soms ook positieve. Handelsbedrijven maken zich zorgen over de beschikbaarheid van product. Sommige bedrijven kunnen hun verpakkingslijnen nauwelijks nog rendabel benutten, doordat vruchtgroente uit Nederlandse kassen of fruit uit Zuid-Amerikaanse zeecontainers wegblijft, vanwege de hoge teelt- of vervoerskosten. Kredietverzekeraars zijn voorzichtiger en hoge prijzen voor bouwmaterialen maken het werk voor de vele toeleveranciers van bijvoorbeeld kassen en machines erg lastig. Daarnaast verwachten we dat consumenten hun bestedingsgedrag gaan aanpassen. In vorige economische crises betekende dat meer interesse in goedkopere producten en supermarktkanalen.

Geen pasklare antwoorden en oplossingen

Kortom, deze crisis treft vrijwel iedereen binnen het Nederlandse tuinbouwcluster en de uitdagingen zijn zo groot en divers dat er geen pasklare antwoorden en oplossingen zijn. Maar als we als bank een rapportcijfer moeten geven voor de creativiteit en veerkracht van ondernemers in de tuinbouwsector, dan is dat toch ook wel minimaal een heel mooie 8. Dat hebben we de afgelopen vijftien jaar mogen ervaren tijdens onder meer de financiële crisis, EHEC-crisis en coronacrisis. En dat hoge cijfer geeft ook in de huidige situatie hoop op een goede afloop.