Zorg voor een bedrijfszekere regenhaspel

Met de droogte van 2018 nog vers in het geheugen, hebben telers behoorlijk in beregening geïnvesteerd. Als regenhaspels volop draaien, is er geregeld een met een hapering. Ook aan het mechanische deel van een haspel kan in het seizoen genoeg kapot gaan. Met goed preventief onderhoud zijn problemen tot een minimum te beperken.

Het valt mechanisatiebedrijven op dat boeren dit jaar, meer dan in andere jaren, de haspel ruim voor het beregeningsseizoen al laten nakijken. “Moeten we in het seizoen het land in om een haspel te repareren, dan is dat meestal vanwege een storing met de aansturing, dus met de elektronica”, stelt Gijs de Jong, bedrijfsleider bij Mechanisatiebedrijf Weevers in Zeewolde.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Een regenhaspel met opgebouwde motor oogt imposant, wat onderhoud betreft gaat het om een tiental relatief eenvoudige punten die vóór het seizoen aandacht verdienen. – Foto’s: Ton Kastermans

Als het beregenen start, wil je niet dat haspels stilstaan vanwege mankementen die je had kunnen voorkomen met tijdig onderhoud.

Aandrijvingen en lekkages

Lekkages komen veel voor. Ze zijn vaak alleen zichtbaar wanneer de haspel draait. De manchet aan de invoer van de drum, de rotor van de pomp, maar ook de rotator van het kanon gaan, wanneer de machine ouder wordt, vroeg of laat een keer lekken. Het is niet snel zo erg dat je er het eind van het seizoen niet mee haalt. Wel zijn het van die punten waarvan je weet dat je ze in de winter beter kunt aanpakken om niet halverwege het seizoen te constateren dat het toch te gek wordt. Lekkages die tijdens het seizoen zijn vastgesteld, zijn dus een onderhoudspunt. Daarnaast vraagt vooral de aandrijving aandacht: kettingen, tandwielen, V-snaren en lagers.

_{Tekst gaat verder onder de foto‘s.}

Pleeg motoronderhoud

Staat er een motor op de haspel (of werkt u met een aparte motorpomp) dan heeft deze ook onderhoud nodig – dat is niet anders dan bij welke dieselmotor dan ook. Vorig jaar draaiden veel haspels een record aantal uren. Soms was zelfs olie verversen tijdens het seizoen aan de orde.

Zo gek veel uren draaien de haspels meestal niet, daarom blijft het vaak bij 1 keer olie verversen. In theorie doe je dat meteen na het seizoen. In de praktijk is er weinig aan de hand als je pas ververst vóór het seizoen weer begint. Hetzelfde geldt voor filters. Regelmatig kleppen stellen is vooral bij oudere motoren aan te raden.

Ververs olie, vervang filters

De machines met opgebouwde motor hebben vaak ook een hydraulische aandrijving; en sowieso al gauw een hydraulisch systeem om een zuigarm te bedienen of het frame te heffen of te laten zakken. De hydrauliek heeft een gesloten systeem, waardoor de olie weinig vervuilt. Ieder jaar verversen is niet nodig; wel belangrijk is dat de olie goed op peil blijft.

Ga je voor zekerheid, vervang dan ieder jaar het filter. Zijn er geen lekkages, dan kan het peil eigenlijk niet zakken. Controleer wel het oliepeil van alle reservoirs, zoals dat van de tandwielbak van de aandrijving. Olie in de tandwielbak veroudert beperkt, maar eens per 2 jaar een keer verversen kost relatief weinig tijd en geeft zekerheid.

Check slijtagegevoelige V-snaren en kettingen

Veel slijtagegevoeliger en ook gemakkelijk te controleren, zijn de V-snaren en de kettingen en tandwielen van de aandrijving. Moeten kettingen wel of niet gesmeerd worden? Als er sprake is van veel stof, dan veroorzaakt smeren door het aantrekken van stof ook weer slijtage. Maar bij een regeninstallatie draait een ketting vrijwel schoon, en is het daarom beter die toch goed gesmeerd te houden. Een kettingspray werkt het handigst. Zijn V-snaren en kettingen toch gedemonteerd, dan is het aan te raden ook even de lagers van de assen die ze aandrijven te controleren.

Controleer schottenpomp

Zit er een schottenpomp op de haspel om het water eruit te persen, dan is dat ook een onderhoudspunt. In de praktijk blijft dat onderhoud vooral beperkt tot de olie op peil houden; de pomp verbruikt voor de smering van de schotten immers constant een beetje olie. Deze pompen draaien dusdanig weinig uren dat versleten schotten maar zelden voorkomen. Dat is dus anders dan bij een giertank, waar een vacuümpomp aanzienlijk meer uren maakt.

Check rem op haspel

Aandrijvingen en lagers controleren en vastgestelde lekkages oplossen; daar komt het in de praktijk dus vooral op neer. Maar er kan nog meer mis gaan. Fouten bij het oprollen van de slang kunnen van een haspel een bos spaghetti maken, die je niet gemakkelijk herstelt. Daarom is de rem op de haspel een jaarlijks controlepunt, net als een goed functionerende slanggeleiding.

Bekijk het complete artikel in de digitale Boerderij, nr. 31 van 30 april 2019