Zonder actieplan is het wachten op een megaschade

De recente hagelschade aan kassen in de Bommelerwaard bewijst hoe kwetsbaar de sector is. Met name vervolgschade kan echter beter worden tegengegaan als tuinders zelf direct met opruimen zouden kunnen beginnen.

Iedere kweker weet dat er bij stormschade veel werk te verrichten is. Maar tegelijkertijd is het nu zo dat de beschikbare mankracht van de ondernemer de kas niet in kan zolang er nog glas kan vallen: eerst moeten beglazers komen om het glas uit het dek en van het scherm te halen. Terwijl de op zich ernstige schade in de Bommelerwaard maar een beperkt aantal bedrijven trof, was nu al sprake van flinke vertraging door een tekort aan beglazers.

Ramp bij zware storm

De glasschade in de Bommelerwaard is een waarschuwing voor de ramp die ons te wachten staat als er een zware storm (zoals in 1990) of ernstige hagel over een groter glastuinbouwgebied zoals het Westland of het Oostland trekt. Kassen zullen door het gebrek aan beglazers maanden open blijven liggen en veel gewassen zullen als verloren beschouwd moeten worden. De schade kan dan in de (vele) honderden miljoenen lopen.

Hoogwerker of railspant

Voor het veilig verwijderen van gebroken glas en glassplinters uit het kasdek zijn in moderne hoge kassen hoogwerkers nodig. Een andere oplossing, waar de tuinder direct zelf mee aan de slag kan, is het benutten van een railspant in de vorm van een U-profiel als onderligger van een standaard tralie (zie foto). Veilig op hoogte opruim- en herstelwerk te kunnen verrichten is een van de voordelen van deze in 2003 geïntroduceerde railspant. In de kassenbouwgolf van tien jaar geleden werd die noviteit helaas niet of nauwelijks toegepast.

Tuinders sneller aan de slag

De les die we nu van de Bommelerwaard kunnen leren, is dat de tuinder en zijn medewerkers sneller zelf aan de slag moeten kunnen. Op die manier kunnen met noodreparatiesets kassen alvast dicht gemaakt en het scherm gerepareerd worden. Doordat het scherm snel weer kan functioneren, kan de schade aan de gewassen beperkt worden. Ook kan er veel eerder glas geraapt worden tussen het gewas.

Hoe nu verder? Er zijn Europese subsidies voor strategische zaken, denk aan het Europees Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI). Hiermee zou in iedere bestaande kas vrijwel gratis de rail gemonteerd kunnen worden. Een schone taak voor LTO om dit in overleg met EZ op te pakken.