Zo gaan inkopers supermarkten om met droogte

Supermarkten doen al weken risicoanalyses om beschikbaarheid van groente en fruit in de gaten te houden en lege schappen te voorkomen. Dit betekent dat de categoriemanagers steeds regelmatiger met leveranciers overleggen.

Maar hoe ver kun je vooruit kijken in deze buitengewoon droge en warme periode? Hoe kun je je voorbereiden op uitval van productie? Als er bijvoorbeeld oogsten verloren gaan?

Langetermijneffecten beregeningsverboden

Beregeningsverboden kunnen een ramp betekenen voor groente- en fruitteelt. Met name teelt is kwetsbaar door direct verlies van productie. Handel en supermarkten hebben al alternatieve herkomsten beschikbaar, mocht Nederlands product schaars worden of met kwaliteitsproblemen kampen.

Marc Janssen, directeur van supermarktkoepel CBL, wees afgelopen week op langetermijneffecten als beregening door telers wordt bemoeilijkt. De wintergewassen staan op de velden en moeten de komende 10 weken goed doorkomen om leveringen in Nederland op gang te houden.

Effecten zichtbaar in de schappen

Eind vorige week waren de effecten van de droogte al zichtbaar in de schappen. De houdbaarheid van producten is minder, zegt een categoriemanager desgevraagd. Hij wil zijn verhaal liever niet met naam en toenaam doen, om de winkelketen niet in verband te brengen met kwaliteitsverlies. Want dat is met kortere houdbaarheid en kleinere vruchtmaten al wel degelijk aan de hand.

Aan de andere kant verwondert hij zich erover dat spinazie nog zo fris lentegroen in de winkels ligt met enkel nachtberegening. Dat geldt ook voor andijvie.

Voor afwijkende vruchtmaten door de droogte en warmte is wisselend begrip. Een categoriemanager van een grotere winkelketen zegt kleinere vruchten te accepteren van de groep vaste telers. “Maatvoering vinden wij geen kwaiteitscriterium. Kom maar op met die producten. We hebben samen een probleem en moeten dat samen oplossen.”

_{Lees verder onder de foto}

Distributiecentrum van een supermarktketen. – Foto: Lex Salverda

Concessies doen met afwijkende producten

Die open houding voor afwijkend product is er minder in de vrije handel. De manager van de kleinere keten bemerkte vorige week te laat dat de vruchtmaat van een geleverde partij niet voldeed. Ook hij lijkt erop te rekenen dat hij dit zal moeten accepteren.

“Ik denk dat er een probleem kan ontstaan in week 34 en daarna als de mensen terug zijn van vakantie en de wintergroente komen. Ik kan me voorstellen dat we dan 8‘en van bloemkool in de schappen hebben liggen in plaats van 6‘en. Als je op die manier concessies moet doen, is dat prima.”
_{Lees verder onder het kader en de foto}

Contracthandel stokt door risico’s teelt De onzekerheid over de oogstbaarheid van Nederlands product maakt het sluiten van leveringscontracten lastiger. Voor de hardfruitoogst is dit traditioneel de periode waarop handelsbedrijven fruit van het hout kopen. De oogst dus kopen voor de pluk. Het is al jaren geen heel belangrijke productstroom meer, maar het is de eerste graadmeter voor hoe het seizoen zal verlopen. Dit jaar komt de handel heel moeizaam op gang, laat een commissionair weten. Er is onzekerheid door de wijzigende inzichten in oogstverwachtingen. Is er straks een topoogst of wordt het een moeizame pluk met vooral kleine maten en schade aan het gewas? Deze perenbomen krijgen nog wel water. Op sommige plekken mag niet worden beregend. – Foto: ANP Per gebied bestaan grote verschillen in waterbeschikbaarheid. Kopers lijken vooral geïnteresseerd in goed beregenbare percelen, en hebben minder over voor de percelen waar de faciliteiten minder zijn. Telers en kopers lijken afwachtend. Voor kopers speelt ook mee dat vorig jaar de contracthandel niet winstgevend is geworden. Verwachtingen over prijzen in het vorstseizoen zijn later in het jaar niet uitgekomen. De gangbare prijzen voor op het hout contracten liggen rond de € 40, aldus de commissionair.

Vaste telers beschermen

De grotere winkelketen in dit verhaal heeft een andere uitgangspositie dan de kleinere. De grotere heeft voor Nederlands product het volume voor 90% vastliggen in seizoenscontracten. De kleinere keten werkt met weekprijzen. De seizoenscontracten zijn dus in februari al afgesloten zonder rekening te houden met de extra beregeningskosten. “Daar zijn we bereid een gebaar te maken en telers extra te betalen voor die inzet. We werken met deze telers al jaren samen.”

De kleinere keten werkt vooral met weekprijzen en zal dus een hogere prijs betalen als de krapte oploopt voor sommige producten. Ook hij betaalt dus straks automatisch voor die extra inzet van telers. Nu al merkt hij dat de weekprijzen oplopen voor producten als ijsbergsla en aardbeien.

Geen paniek

Beide categoriemanagers lopen al langer mee in het AGF-kanaal. Zij waken ervoor paniek en onrust te zaaien op dit gevoelige moment. “Als je niet tegen de stress kunt, moet je niet in de AGF gaan werken”, zegt de een.

Overigens staat er voor de telers meer op het spel dan voor hun afnemers. Telers kunnen hun inkomsten verliezen. Supermarktketens werken met handelshuizen die over teelt in meerdere gebieden beschikken. “Als het straks nodig is bloemkool uit Noord-Frankrijk te halen, zullen we dat niet nalaten”, zeggen beide inkopers.
_{Lees verder onder de foto}

Groenteafdeling van een supermarkt. – Foto: ANP

Moeilijker om actiefolders te vullen

Ook nu is de ernst van de droogte verschillend in de beschikbare teeltgebieden. Daarmee is de krapte eigenlijk al zichtbaar. Het is voor supermarkten en hun leveranciers steeds lastiger acties in te vullen voor product dat gevoelig is voor droogte.

“Het is voor telers zaak om met het beschikbare product zoveel mogelijk de contracten in te vullen. Het wordt steeds moeilijker voor ons om de actiefolders te vullen”, zegt de categoriemanager van de grotere supermarktketen.

Dat betekent dat acties steeds vaker draaien om producten met voldoende beschikbaarheid, zoals de glasgroente. Die kunnen de extra actiesteun goed gebruiken.