Zachtere middelen voor reinigen gecoat glas

In de glastuinbouw worden verschillende glassoorten toegepast: float-, diffuus, gehard en gecoat glas. Tevens bestaan er verschillende soorten coatings, bijvoorbeeld antireflectie (AR), energiebesparend of zonwerend. Iedere glassoort met speciale eigenschappen vraagt om een specifieke reiniging. Schoonmaakvoorschriften van de fabrikanten en leveranciers van het glas zijn daarbij welkom.

Om de extra investering in het duurdere gecoat glas voor meer licht in de kas niet verloren te laten gaan, moet onherstelbare beschadiging van het glasoppervlak worden voorkomen. Coatings die niet meer op het glas zitten, werken immers niet meer. Het reinigen van het glas moet daarom zowel aan de binnen- als buitenkant zorgvuldig gebeuren. Andere kasdekmaterialen zoals acrylaat, polycarbonaat en plastic folie blijven in dit artikel buiten beschouwing.

Types middelen

Middelen op basis van quaternaire ammoniumverbindingen, zoals Dimanin, doden algen, schimmels en bacteriën, werken lang na en zijn preventief te gebruiken. Het geeft wel een waas op het glas, waardoor er grote condensdruppels ontstaan. Omdat dit voor de lichttransmissie nadelig is, is het verstandig om het glas na behandeling af te spuiten. De nawerking van het middel is er dan niet meer. De quaternaire ammoniumverbindingen zijn schadelijk voor planten en wortels. Oxaalzuur of citroenzuur zijn te gebruiken om glas te reinigen van krijt, vuil en algen. Deze middelen hebben geen dampwerking en tasten het normale glas niet aan. Voor het verwijderen van specifieke schermmiddelen zijn er speciale reinigingsmiddelen.

Ecologische reinigingsmiddelen maken het makkelijker om water her te gebruiken bij emissieloos telen. – Foto: Bert Jansen

Fluor vermijden

Tijdens de teeltwisseling worden vaak fluorhoudende middelen gebruikt om het glas goed schoon te maken van roet, roest, algen, mossen en stof. De etsende werking van fluor lost een micron laagje glas op, waardoor het vuil loskomt en eraf gaat. Door het verruwende effect vervuilt het glas sneller. Na herhaalde toepassingen wordt het glas zelfs mat, waardoor lichtverlies ontstaat. Middelen op basis van waterstoffluoride, zoals Flusol Forte, zijn door hun dampwerking schadelijk voor gewassen, waardoor het in lege kassen moet worden toegepast.

Middelen op basis van ammoniumbifluoride, bijvoorbeeld GS4 en Topcleaner, hebben minder dampwerking en een minder etsende werking. Volgens de leveranciers/fabrikanten van deze middelen verruwt het glas niet, maar ze adviseren wel om het alleen in lege kassen te gebruiken en zeker niet bij fluorgevoelige gewassen.

Beschadiging glassoorten

De fluorhoudende producten zijn beslist niet geschikt voor de reiniging van gehard, gecoat en diffuus glas. Bij diffuus glas is beschadiging van de structuur van het glas mogelijk. Bij gehard glas tasten fluorhoudende producten het glas aan en zorgen voor een lichte, blauwe waas. Bij gecoat glas beschadigen deze middelen de coating onherstelbaar. Ook als de coating aan de binnenzijde van het glas zit, kunnen bij het schoonmaken van alleen de buitenzijde druppels naar binnen sijpelen en schade aan het glas veroorzaken. Hoge drukreinigers kunnen eveneens coatings beschadigen. Gecoate glassoorten zijn niet zonder meer van een krijtlaag te voorzien. De reinigingsmiddelen van het krijt kunnen namelijk op den duur de eigenschappen van de coating beïnvloeden. Zo tast natronloog de AR-coating aan.

Bij het reinigen van het kasdek is het oppassen met middelen die gecoat glas kunnen aantasten. – Foto: Bert Jansen

Reinigen AR-gecoat glas

Glasimport Greenhouse heeft voor hun eigen glasproducten met en zonder AR-coating het reinigingsmiddel Vetrafoam. Het is een 100% biologisch afbreekbaar product en tast aluminium en rubbers niet aan. “Het middel geeft geen reactie op de AR-coating, die op basis van een door DSM ontwikkelde technologie is aangebracht. Met dit middel is het geleverde glas op een verantwoorde manier te reinigen, zowel voor het glas zelf, de AR-behandeling als het milieu”, zegt directeur Lucien Knetemann.

Ecologische glasreiniger Greenhouse Glassclean

Royal Brinkman heeft samen met Hygeniq (Enschede) de ecologische glasreiniger Greenhouse Glassclean (GGC) ontwikkeld. Het is een biologisch reinigingsmiddel op basis van biologische zuren en natuurlijke plantextracten. Het middel heeft geen dampwerking en is veilig voor het milieu. Het product is ook als schuimreiniger te gebruiken. Volgens Gai Vegter, productspecialist krijt- en schermmiddelen, heeft dit product enkele voordelen: “De gebruikte stoffen zijn veilig te gebruiken op AR-gecoat, niet gecoat float en diffuus glas. Het middel is getest op AR-glas, waarbij de anti-reflecterende lagen middels etsing en SOL-gel zijn aangebracht. Tot dusver heeft het product in de gebruikte dosering en inwerktijd geen schadelijke effecten op de AR-coatings gehad. En omdat GGC geen giftige en chemisch schadelijke stoffen bevat, is het reinigingswater makkelijker her te gebruiken bij het emissieloos telen.”

Middel eerst testen

De specialist raadt aan om altijd eerst met de glasleverancier of met de tuinbouwleverancier contact op te nemen voor de geschiktheid op het type AR-glas. Hij heeft samples van GGC naar grote glasfabrikanten gestuurd met het verzoek om het te testen op verschillende glassoorten en vooral de AR-coatings.

Het glasoppervlak is goed schoon, maar aan de randen bij de glasroeden zit nog vuil. Wellicht komt dit omdat we voorzichtig met de dosering zijn geweest; in plaats van 5% hebben we maar 3% gebruikt

^{Dennis Grootscholte, paprikabedrijf 4Evergreen, Terneuzen}

Paprikabedrijf 4Evergreen heeft GGC toegepast op hun locatie in Terneuzen, waar 17,8 hectare kas met dubbelzijdig AR-gecoat glas van Chinees fabrikaat is gedekt. “Met dit middel maakt het schoner dan alleen met water, maar helemaal tevreden zijn we nog niet”, zegt Dennis Grootscholte. “Het glasoppervlak is goed schoon, maar aan de randen bij de glasroeden zit nog vuil. Wellicht komt dit omdat we voorzichtig met de dosering zijn geweest; in plaats van 5% hebben we maar 3% gebruikt. Want na een test met de 5%-dosering bleek uit de meting dat de lichtdoorlatendheid met 0,1% was afgenomen. Helemaal zeker is het niet, omdat het ook een meetfout kan zijn.”