Groenteproductie in vertical farms kan het bestaande verdienmodel raken en wordt onderschat in toekomstvisies.
Dat stelt Wageningen University & Research (WUR) in het rapport ’Enkele maatschappelijke thema’s van landbouw en voedsel nader bepaald’. Dat rapport, in opdracht van het ministerie van Landbouw, geldt als een sterkte-zwakteanalyse van de toekomstige voedingsproductie in Nederland tot 2027.
Als één van de bedreigingen voor bestaande verdienmodellen noemen de onderzoekers ‘boerloos eten’. Dat is eten waaraan geen tuinder of boer te pas komt, maar laboranten. Vertical farming is daarvan een voorbeeld, stellen de onderzoekers. “Hoewel deze ontwikkelingen niet ten koste hoeven te gaan van het boerenbedrijf, lijken de bedreigingen voor het verdien- en bedrijfsmodel eerder groot dan klein.”
Onderschat in visies
De onderzoekers noemen het opvallend dat in toekomstvisies over kringlooplandbouw van het ministerie van LNV en Boer-tot-Bord-strategie van de Europese Commissie geen aandacht is voor het effect van deze technologische ontwikkeling. Behalve groenteteelt in vertical farms noemen de onderzoekers ook kweekvlees als voorbeeld van boerloos eten.
Aan die gecontroleerde manier van produceren kleven volgens de onderzoekers voordelen. Voedingsmiddelen worden in de toekomst steeds meer afgestemd op persoonlijke voedingsadviezen (personalized food). In gecontroleerde omstandigheden kan daar beter aan worden voldaan.
Doordraai nicheproduct
Een andere discussie in voedselproductie is verspilling. De onderzoekers gebruiken het voorbeeld van het bedrijf Koppert Cress (winnaar Agrarisch Ondernemer 2020) om te laten zien hoezeer Nederlandse productie op het buitenland is gericht en in problemen komt bij het wegvallen van de vraag in de coronacrisis. Verspilling door doordraai is daarmee niet alleen een probleem voor bulk geworden, maar ook voor nicheproducten.
De onderzoekers schetsen voorzichtig positieve tendensen over de consumptie van groente en fruit in Nederland en de daling van verspilling bij dezelfde consumenten. Een verdere positieve ontwikkeling wordt de komende jaren verwacht door de verwachte verschuiving van vlees naar plantaardige consumptie.