Markten kunnen hard zijn. Vraag het maar aan de inmiddels ex-premier Liz Truss van het Verenigd Koninkrijk.
Ze kwam met een investeringsplan zonder dat daar een sluitende begroting onder lag. Dat moet je niet doen in een land met een begrotingstekort en met een negatieve handelsbalans. De rentemarkt voor staatsobligaties reageerde direct en ook het eens zo trotse Britse pond maakte een stevige duikeling.
Prijsplafond op energierekening
We kunnen geamuseerd naar dit Shakespeareaanse drama aan de overkant van de plas kijken, maar aan deze kant gaat het niet veel beter. Enkele weken geleden kwam onze minister van financiën met een goedbedoeld plan voor een prijsplafond op de energierekening. Hoeveel het ging kosten en waar het uit betaald zou moeten worden, was volstrekt onduidelijk. ‘Dat lossen we later op’, was min of meer haar antwoord op kritische vragen. Intussen doet de rente op onze staatsleningen weer 2%, terwijl dat begin van het jaar nog rond de nul lag. Die 2% lijkt niet veel, maar met een staatsschuld van rond de 450 miljard is dat op termijn toch jaarlijks € 9 miljard extra (circa € 500 per Nederlander per jaar).
Doorgeslagen marktwerking klinkt electoraal kennelijk goed
In onze Tweede Kamer hoor je vaak dat de problemen in ons land de schuld zijn van doorgeschoten marktwerking. Dat klinkt blijkbaar goed bij een deel van het electoraat en ontslaat het betreffende Tweede Kamerlid om zelf kritisch na te denken over een efficiënte allocatie van schaarse (overheids)middelen. Immers markten, met een open concurrentie, zorgen er uiteindelijk voor dat de middelen op de meest efficiënte wijze besteed worden en ze zorgen ook voor een stabiel evenwicht (zolang de marktelasticiteit niet te veel door wetten, regels en procedures beperkt wordt).
Gelukkig lijkt het erop dat de markt weer vrij snel een nieuwe balans zoekt en de prijs enigszins normaliseert
Natuurlijk hebben we allemaal wel eens moeite met de ‘tucht’ van de markt die ons duidelijk maakt dat bij te veel aanbod de prijs flink kan zakken en bij schaarste de prijs flink kan oplopen. Dat laatste hebben we hardhandig gemerkt toen de import van Russische olie, gas en kolen, mede door EU-sancties, sterk verminderd werd. Gelukkig lijkt het erop dat de markt weer vrij snel een nieuwe balans zoekt en de prijs enigszins normaliseert. Laat het marktmechanisme snel zijn werk doen, voordat politici het buitenspel zetten en hier het licht definitief uitgaat.
Lees meer over het thema energie via GFactueel.nl/energie/