Wilgenzaad in aardbeisubstraat: ‘een ramp’

Die is voor de kosten om jonge wilgenplanten te verwijderen, waarmee Pertijs ongevraagd is opgezadeld. De kiemplanten groeien als haren op een hond in met verse potgrond gevulde bakken op 2 hectare op buitenstellingen. De aardbeiplanten hadden al op de stellingen moeten staan, aldus Pertijs afgelopen woensdag, maar dat bleek absoluut onhaalbaar.

Veertien dagen geleden vond hij de eerste kiemplanten van wat inmiddels is uitgegroeid tot een ware plaag. De bakken waren al in april gevuld met substraat en stonden sindsdien op de stellingen. Aanvankelijk was er niets bijzonders te zien totdat er massaal wilgenzaad is ingewaaid. Hoe dat gebeurd is, is een raadsel, want de stellingen staan onder hoge kappen. Op een deel van deze kappen was ook al in een vroeg stadium folie aangebracht. “Het enige wat ik kan bedenken is dat het zaad door de spleet tussen de kapaansluitingen naar binnen is gedrongen. Behalve in de aardbeibakken, zitten de kiemplanten ook in substraat voor de teelt van frambozen.

Plukken is enige optie

Een bestrijding met een herbicide is, voorafgaand aan een productieteelt, uitgesloten. De overblijvende opties zijn: starten met nieuw substraat of de wilgenplanten handmatig verwijderen. De eerste mogelijkheid is te duur, de tweede te overwegen, ten koste van een groot aantal arbeidsuren.

Wilg in potgrond. Foto: Joost Stallen

In eerste instantie bestond het idee dat de potgrond al bij aflevering vervuild was. Deze mogelijkheid kon snel uitgesloten worden. Kenmerkend voor wilgenzaad is dat het zaad binnen één tot twee etmalen in een geschikt kiemmilieu moet vallen en vervolgens binnen enkele uren moet ontkiemen. Verse, vochtige potgrond is wat dat betreft perfect. Zijn de omstandigheden voor kieming onvoldoende, dan daalt het kiempercentage razendsnel tot vrijwel nul.

Wilgenwaarschuwing

De enig overblijvende optie is dat het zaad is ingewaaid. Het in substraat gespecialiseerde kenniscentrum RHP in ‘s-Gravenzande heeft de nodige ervaring met de problemen die inwaaiend wilgenzaad kunnen veroorzaken en werkt met waarschuwingen voor de risico’s die gebruikers van potgrond lopen door hoge concentraties wilgenzaad in de lucht.

Pertijs vreest dat inwaaiend zaad geen eenmalig fenomeen zal zijn, wijzend op de plannen die her en der bestaan voor de inrichting van natuurgebieden en de ruimte die steeds vaker wordt gegeven aan natuurlijke begroeiing. “Dat gaat veel verder dan wilgen. Denk bijvoorbeeld maar eens aan de verspreiding van grote brandnetel en van braamstruiken. Dat is een perfect gewas om de Suzuki-fruitvlieg in de benen te houden.

‘Wakker worden aub’

Het bredere probleem is dat bijna niemand zich realiseert wat de gevolgen zijn van zulke ‘nieuwe natuur’, stelt Pertijs. “Het lijkt me dat de LTO’s ook veel attenter moeten worden op hoe de omgeving sluipenderwijs verandert. Veel mensen vinden meer natuur mooi, maar realiseren zich niet voor problemen en extra kosten dat kan geven, die je op niets en niemand kunt verhalen.”