Wethouder Varekamp (Westland): ‘Tuinbouw overleeft altijd’

De Westlands wethouder economie Pieter Varekamp (VVD) erkent de druk van politiek en maatschappij op de glastuinbouw. “Ik vind dat wel een gevaar. We moeten daar wat mee. Op meerdere vlakken wordt gezegd: is er wel plaats voor tuinbouw in Nederland? Je kunt je ook afvragen of dat zo is. Ik zeg niet dat het zo is, want ik ben voorstander van tuinbouw, maar je moet je wel met die vraag bezighouden. Dan gaat het over energie, schoon oppervlaktewater, arbeidsmigranten, en ruimte.”

Waarom bent u toch hoopvol?

“Ik zie alternatieve energiebronnen. We zijn in Westland bezig met geothermie, hebben al elf bronnen, dat gaat nu hard. De energietransitie is gaande. We zijn een van de weinige sectoren die in 2040 klimaatneutraal willen zijn. Dat is best een ambitie.”

Als er geen arbeidsmigranten zijn, kunnen we de kassen sluiten

De tijd totdat de Kaderrichtlijn Water ingaat is krap, maar de techniek om water te zuiveren is er. Arbeidsmigratie vindt Varekamp een moeilijker punt.

“De sector heeft hoe dan ook werknemers nodig. Maar dat geldt voor heel Nederland. Tussen de groep mensen van 58 tot 68 jaar die uitstroomt en de groep van 18 tot 28 jaar die de arbeidsmarkt betreedt zit een verschil van honderdduizenden. Vaak wordt er naar tuinbouw gekeken, maar dit treft alle sectoren, van beleidsmakers tot fietsenmakers. In de tuinbouw kunnen we niet zonder arbeidsmigranten. Als deze mensen er niet zijn kunnen we de kassen sluiten.”

Provincie negeerde tuinbouw bij plan ruimtelijke ordening

Het vierde heikele punt voor tuinbouw is ruimte. Zuid-Holland negeerde tuinbouw in zijn plannen voor ruimtelijke ordening. Het deed het college van B en W van Westland in de pen klimmen om het ongenoegen te laten blijken. Bovendien sprak Varekamp in bij een commissievergadering van de provincie.

Wat merkt u van de provincie als het over tuinbouw gaat?

“Ik merk bij de provincie steun voor tuinbouw. Dat vertaalt zich in hoe beschermend zij omgaan met tuinbouwpercelen waar de gemeente of anderen een andere bestemming voor willen zien. In ruimtelijke ordening wordt tuinbouw maar zijdelings genoemd. Dat mag steviger. In de rijksopgave om extra woningen te bouwen werd Westland echter niet als locatie genoemd. In die zin zie ik dat de provincie de tuinbouw beschermt en aanjaagt.”

De productie per vierkante meter zal toenemen

Blijft het tuinbouwareaal in Westland relevant?

“Dat denk ik wel. Er is voldoende gedrevenheid in de sector zelf om de tuinbouw hier te behouden. En gemeente Westland voert een beleid dat pro-tuinbouw is. Maar ook vanwege de omstandigheden in Westland die zeer interessant zijn om tuinbouw te behouden. We hebben niet alleen productietuinbouw, maar ook een handelscluster en innovatiecluster. Die vullen elkaar aan.

Als je kijkt naar de energievoorziening: we hebben hier een fantastisch energienetwerk voor elektra en zijn bezig met de realisatie van geothermie. We zitten ook vlak bij Rotterdam. We ontkomen er ook niet aan om het areaal van 2.400 hectare dat voor tuinbouw in gebruik is iets te krimpen. Maar dat is niet vreemd, dat is de afgelopen decennia ook gebeurd. De productie per vierkante meter daarentegen zal toenemen.”

Is er een plan B voor Westland?

“Nee, niet direct en ik denk dat het ook niet nodig is. De vooruitzichten voor de tuinbouw zijn goed. Dat heeft te maken met de drive van de mensen hier, met de infrastructuur, maar ook met het areaal aan kassen dat er is. Er zit nog voldoende kritische massa en handel achter. En vanuit de gemeente Westland stimuleren we dat de tuinbouw toekomstbestendig en economisch rendabel is. De sector heeft meerdere crisissen gekend en die hebben altijd als effect gehad dat je schifting krijgt tussen ondernemers die er tussenuit vallen en ondernemers die doorgaan. Maar de tuinbouw overleeft altijd. Weliswaar altijd in een andere vorm.”