Wet oneerlijke handelspraktijken steuntje in de rug

In Nederland is de Europese richtlijn tegen oneerlijke handelspraktijken nauwelijks bekend en toch is deze een steuntje in de rug voor tuinders. Nederland vertaalde de richtlijn in de Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw- en voedselvoorzieningsketen (OHP). Een hele mond vol. De wet is sinds november 2021 van kracht en er is welgeteld een keer gebruik van gemaakt. Dat is niet uitbundig.

Te laat betalen is zo’n oneerlijke handelspraktijk. Wie heeft er niet eens te maken mee gehad? Of een bestelling die laat wordt geannuleerd? Volgens de wet mag een bestelling van bederfelijke waar niet binnen 30 dagen voor de leverdatum worden afgezegd en moet deze ook binnen 30 dagen na levering worden betaald. Zo is er een heuse zwarte lijst van wat allemaal niet mag, met daarop ook: de leverancier dwingen om te betalen voor verspilling, dreigen met vergeldingsacties of zonder overleg contractvoorwaarden wijzigen.

Nog nooit van de wet gehoord

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) ziet toe op naleving van de wet. Uit een enquête van deze ‘kartelwaakhond’ in de food- en agriketen eerder dit jaar bleek dat driekwart van de ondernemers nog nooit van de wet had gehoord, laat staan over het bestaan van een zwarte lijst. Opmerkelijk. De relatie van boeren en tuinders met bijvoorbeeld de retail ligt gevoelig. Stonden zij niet nog vorig jaar met trekkers bij de distributiecentra? Die acties gingen in feite over deze kwestie, al speelt ook het verwante probleem van de ongelijke margeverdeling in de keten mee.

In andere EU-lidstaten overigens is wél volop actie. In 2023 zijn 1.580 onderzoeken gedaan, en is voor €22 miljoen aan boetes uitgedeeld. Het zal niet verrassen: meestal gaat het om te late betalingen.

Wie macht heeft, gaat die gebruiken. En daarmee ligt dus ook misbruik op de loer

Durven aanspreken

Wie macht heeft, gaat die gebruiken. En daarmee ligt dus ook misbruik op de loer. Je moet het ook maar durven om je klant/afnemer aan te spreken. Welke risico’s voor afzet in de toekomst neem je? De angst voor represailles is reëel. De wet kan je helpen, ook omdat je mét andere telers, of via een producentenorganisatie een oneerlijke praktijk kunt melden. Je kunt ook een officiële klacht indienen. In dat laatste geval stelt de ACM een onderzoek in en neemt een besluit.

Zover wil je het natuurlijk niet laten komen. De wet kan wel een steuntje in de rug zijn.