Westland op de kop met Warmtenetwerk en WarmtelinQ

Het Westlands warmtenetwerk zal lokale geothermieprojecten met elkaar verbinden. Met dit netwerk maakt het Westland een enorme sprong in duurzame warmte. Met voor aardwarmte een nog belangrijkere rol dan de havenwarmte. In 2019 en 2020 is SDE-subsidie verleend voor zes nieuwe doubletten in de warmtecoöperaties Maasdijk, Polanen en Wippolderlaan, en voor nog drie andere doubletten, onder meer van Vogelaer en Shell. Met deze nieuwe projecten wordt 125 tot 150 MW aan geothermie toegevoegd aan de huidige capaciteit van 120 MW.

Plattegrond van het warmtenetwerk binnen Westland. – Illustratie: Warmtenetwerk Westland

Clusters aansluiten

Dat is nog niet genoeg om in de hele warmtevraag van de glastuinbouw te voorzien. De huidige piekvraag in het Westlandse cluster, Midden-Delfland meegerekend, is 1.000 MW. “Daarvan kunnen de basis- en middenlast worden ingevuld met het warmtenetwerk”, zegt Evelien Brederode, directeur van Capturam die de energietransitie coördineert. “Lokale geothermie is goed voor ongeveer 300 MW. Dan is nog 200 MW aan andere bronnen nodig, zoals restwarmte uit de Rotterdamse haven.”

Warmteprojecten hebben nu zekerheid nodig

Het warmtetransportbedrijf dat het warmtenet waarschijnlijk gaat aanleggen, is Warmte netwerk Westland (WnW), een samenwerking tussen Capturam en HVC. WnW heeft al een overeenkomst gesloten met warmtecoöperatie Maasdijk. “We kijken ook of andere clusters zich willen aansluiten”, vertelt Brederode. “Zo kunnen we de warmte in het netwerk het meest efficiënt benutten. Als een bron eruit ligt, kunnen andere partijen de levering overnemen.”

Complexer dan gasleidingen

Het is een gigantisch project om zo veel leidingen onder de grond te krijgen. Elke leiding bestaat uit een aanvoer en een retour. Dat is complexer dan een gasleiding, want daar is maar een enkele buis voor nodig. Het aaneenknopen van alle bronnen is dan ook een technisch hoogstandje, dat veel vraagt van het besturingssysteem.

Rol van de tuinders

Bij warmtelevering is het transport een van de grootste kostenposten. Kosten die uiteindelijk voor rekening komen van de gebruikers, in dit geval de tuinders. Zij zijn dan ook betrokken bij de besluitvorming via Infraco, een coöperatie van warmtecoöperaties die in september vorig jaar is opgericht. Daarin zitten tien tuinbouwcollectieven die meedenken over de verdere ontwikkeling van een warmtenet. In de toekomst kunnen andere collectieven daarbij aansluiten, bijvoorbeeld van de gebouwde omgeving en bedrijventerreinen. Dat hoeven niet per se glastuinbouwgebieden te zijn.

Scheiding tarieven warmte en transport

De tuinbouw heeft adviesrecht bij een aantal beslissingen, zoals over de scheiding van warmteproductie en transport. Bij elektriciteit en gas is die scheiding wettelijk verplicht, maar bij warmte niet. “Dit hebben we uitvoerig besproken met Infraco”, vertelt Brederode. “De wetgeving zegt heel veel over het gebruik van warmte in de gebouwde omgeving, maar de wetgeving over warmte in de glastuinbouw is niet ingevuld. Dat geeft veel vrijheid om het systeem zelf vorm te geven, en die gebruiken we volop. Het is logisch om de afnemers daarbij te betrekken, want zij betalen tenslotte het systeem.”

Een andere vraag is wat de transporttarieven worden voor de uitwisseling van warmte tussen de clusters.

Nog niet af van hoge gasprijs

Duurzame warmte wordt interessanter naarmate fossiele energie duurder is. Toch betekenen de warmteprojecten niet dat de sector van de hoge gasprijs af is. De aardwarmteprojecten zijn namelijk gekoppeld aan de gasprijs via de SDE-subsidie. Hoe duurder het gas, des te lager de subsidie. Als de SDE na vijftien jaar ophoudt en de investering in het warmtenet is afgeschreven, dan is de warmte beschikbaar tegen de operationele kosten en speelt de gasprijs geen rol meer.

De restwarmte die vanuit WarmtelinQ wordt aangevoerd, is mogelijk niet gekoppeld aan de gasprijs. WarmtelinQ heeft € 430 miljoen subsidie gekregen voor de aanleg van de leiding, en komt daarom niet in aanmerking voor SDE. De subsidie zit al in de leiding en vertaalt zich in een lager transporttarief, los van de gasprijs.

Genoeg glastuinders mee laten doen

“Het grootste punt van zorg is op dit moment niet waar vind ik een goede plek voor een geothermiebron, maar hoe vind ik genoeg glastuinders die een contract willen afsluiten?”, zegt Brederode. “Voor het nemen van investeringsbeslissingen in het warmtenet is dat heel belangrijk. Veel projecten hebben nu zekerheid nodig.”