Productieverlies, minder afzet, extra kredieten, uitstel belasting; in tijden van corona proberen overheden de economie op gang te houden met ondersteunende maatregelen. Een overzicht van maatregelen en effecten in een aantal landen.
Aanvullende kredieten om acute kasstroomproblemen op te lossen, uitstel van belastingen, heffingen en coulance bij de inzet van seizoensarbeid. Dat zijn in grote lijnen de maatregelen die voor de land- en tuinbouw worden getroffen.
Net als in Nederland ligt het accent in de ons omringende landen niet op directe steun, maar op maatregelen die de druk vanuit de overheid op ondernemers verminderen.
Italië: minder zaai- en ploegwerk door lockdown
Italië is zwaar getroffen door het coronavirus. De boeren hebben door de lockdown veel minder zaai- en ploegwerk kunnen doen dan was gepland. Daar komt bij dat een groot aantal boeren en hun gezinsleden zelf getroffen zijn door de ziekte. Noord-Italiaanse fruittelers vrezen een tekort te hebben aan personeel bij de zaai- en plantwerkzaamheden en bij de oogst. Er zijn telers die dit seizoen al als verloren beschouwen.
Tekst gaat verder onder de foto‘s.
Duitsland: regelingen verschillen per deelstaat
Duitsland kent regelingen die van deelstaat tot deelstaat verschillen. Duitsland heeft vorige week € 50 miljard in een steunpakket vrijgemaakt, waarvan ook de land- en tuinbouw gebruik kan maken.
De maatregelen in de meeste deelstaten zijn – in navolging van de eerste maatregelen in Beieren – in zijn algemeenheid gericht op het bedrijfsleven. In sommige deelstaten is de directe extra steun mede afhankelijk van het aantal werknemers. De belastingdienst geeft ook uitstel van betaling.
De Duitse federale overheid heeft een regeling in het leven geroepen waardoor seizoenkrachten langer ingezet kunnen worden zonder afdracht van sociale premies (115 dagen in plaats van 70 dagen). De regels voor het uitlenen van werkkrachten in de richting van de land- en tuinbouw zijn ook versoepeld.
De pacht mag niet opgezegd worden voor boeren die door de coronacrisis de pacht niet kunnen opbrengen.
België: deadline Gecombineerde opgave verlegd
In België worden zowel op federaal als op gewestelijk niveau maatregelen genomen. De Vlaamse regering heeft een eenmalig steunbedrag (hinderpremie) van € 4.000 beschikbaar voor alle bedrijven die verkoop aan huis of op de markt moeten stopzetten. Daarbovenop komt een dagelijkse uitkering van € 160 als de sluiting langer aanhoudt dan drie weken.
Voor de sierteelt is er een noodfonds voor bedrijven die hun oogst moesten vernietigen. Het fonds vergoedt extra gemaakte kosten, niet de vernietigde oogst.
Voor alle bedrijven is kredietregeling ingesteld, waar land- en tuinbouwbedrijven gebruik van kunnen maken.
Bovendien is geregeld dat seizoenarbeiders direct kunnen worden ingezet, nadat ze als vaste werknemer bij een ander bedrijf uit dienst zijn gegaan. Het aantal dagen dat seizoenarbeiders in de fruitsector mogen werken is verhoogd tot 100 dagen.
De belastingdienst verleent uitstel van een aantal heffingen en geeft bovendien uitstel van betaling. De deadline voor de Gecombineerde opgave is verlegd van 30 april naar 15 mei. De winkelsluiting geldt niet voor verkopers van bloemen en planten.
Frankrijk: voedingsmiddelen uit eigen land kopen
Franse boeren kunnen uitstel van belasting en premies krijgen en ook van betaling van energie en andere nutsdiensten. Daarnaast is er voor kleine bedrijven en zelfstandigen zonder personeel een eenmalige uitkering van € 3.500. Dat is beschikbaar voor bedrijven die tenminste 70% van hun omzet zijn kwijtgeraakt. Frankrijk kent ook een soort borgstellingsregeling voor kredieten aan boeren en andere ondernemers. En er is een regeling voor werktijdverkorting.
Landbouwminister Didier Guillaume roept de Fransen op zoveel mogelijk voedingsmiddelen uit eigen land te kopen. Supermarkten geven gehoor aan die oproep door zoveel mogelijk producten uit eigen land in te kopen.
Er is een speciale regeling opgetuigd om het makkelijker te maken om werklozen in te zetten voor werk in de land- en tuinbouw. Werknemers buiten de land- en tuinbouw die tijdelijk zonder werk zitten, kunnen met toestemming van de werkgever in de land- en tuinbouw aan het werk.
Verenigd Koninkrijk: regeling tijdelijke loondoorbetaling
In het Verenigd Koninkrijk is een regeling voor de tijdelijke loondoorbetaling, vergelijkbaar met Nederland. In het Verenigd Koninkrijk betaalt de belastingdienst tot 80% van het loon door voor mensen die tijdelijk geen werk hebben, maar wel in dienst blijven van de werkgever. Aan het doorbetaalde loon zit een maximum van € 2.800 per werknemer per maand.
Kleine bedrijven en zzp‘ers kunnen extra steun krijgen (tot € 11.000) en extra borgstellingskrediet. Het ministerie voor landbouw en platteland (Defra) heeft een aantal regelingen versoepeld, onder andere bepaalde teeltverplichtingen in de akkerbouw.
Ierland: beperkingen opgelegd aan veemarkten
Ierse boeren moeten het net als hun Nederlandse collega’s vooral hebben van export. Zij hebben te maken met forse prijsdalingen van het vee. In Ierland zijn beperkingen opgelegd aan veemarkten. Na een week zonder markten is de handel toch weer op gang gekomen. Er komt nog wel vee naar de markt, maar de verkopers blijven thuis. Een beperkt aantal kopers kan op uitnodiging naar de markt komen. Daardoor houden boeren de mogelijkheid hun vee via de markt te verkopen.
Ouderen boven de 70 jaar moeten binnen blijven, maar voor boeren geldt een uitzondering. Zij mogen hun werk blijven doen. De levering van essentiële diensten en producten mag alleen op afspraak plaatshebben.
Ierland maakt geen gebruik van de door de Europese Commissie geboden gelegenheid om een maand extra tijd te geven voor de Gecombineerde opgave. De deadline blijft 15 mei.
Verenigde Staten: versneld federale leningen aan boeren
Het Amerikaanse ministerie van landbouw versnelt de procedures voor de verstrekking van federale leningen aan boeren, tegelijk is er een verlenging van de aflossingstermijn. De regering-Trump heeft $ 9,5 miljard extra uitgetrokken om veehouders te ondersteunen, die door de coronapandemie worden getroffen. Eerder had Trump al $ 30 miljard uitgetrokken om boeren te compenseren voor de gevolgen van de handelsconflicten tussen de Verengide Staten en China.
Canada: $ 5 miljard voor food- en agribusiness
De Canadese premier Justin Trudeau heeft circa $ 5 miljard aan financiering vrijgemaakt voor de food- en agribusiness. Boeren krijgen uitstel van betaling van het Advance Payments programma. Het extra krediet voor Farm Credit Canada kan worden gebruikt om bedrijven met continuïteitsproblemen te ondersteunen.
Medeauteur: Carolien Kloosterman