Welke gevolgen heeft de nattigheid voor het aspergeseizoen?

Een rondje langs de aspergevelden begin maart maakt duidelijk hoe de vlag er kort voor het begin van het aspergeseizoen bijhangt: op veel plekken zijn de bedden nog niet opgeploegd en op een aantal percelen is zelfs het loof nog niet geklepeld. Dat alles is een gevolg van de ongekende hoeveelheden neerslag in het afgelopen najaar en in de eerste maanden van dit jaar.

Lees ook de update: Hoe beleven aspergetelers het seizoen half mei?

Ploeteren voor aspergeteler Smeets

Aspergeteler Dirk Smeets in het Midden-Limburgse Ittervoort geeft aan dat hij er ‘redelijk goed vanaf gekomen is’. Op het bedrijf van Smeets is het merendeel van de voorbereidende werkzaamheden voor het nieuwe seizoen wel tijdig uitgevoerd, alhoewel dat soms passen en meten was.

“We konden nagenoeg alle bewerkingen in het najaar uitvoeren. Wel soms tussen de buien door en met de nodige improvisatie, maar het is grotendeels gelukt. Maar eerlijk is eerlijk: het was ploeteren en heeft me behoorlijk wat kopzorgen gekost.” Smeets heeft in totaal 9 hectare asperges, deels verwarmd, deels onder minitunnels en deels traditionele teelt.

We hebben het loof wel geklepeld, maar voor het maken van winterbedden was het veel te nat

Risico op roest

Desondanks bleven er ook bij Smeets nog werkzaamheden liggen. Zo werden op een deel van zijn percelen geen winterbedden gemaakt. “We hebben het loof wel geklepeld, maar voor het maken van winterbedden was het veel te nat.”

Begin maart is het nog moeilijk inschatten of en in hoeverre dit gevolgen heeft. “Het gaat om latere percelen en we gaan daar, zoals gewoonlijk, in april opploegen en nieuwe bedden maken. Dus wat dat betreft is er geen man overboord.”

Smeets denkt dat het feit dat hij geen winterbedden heeft kunnen maken mogelijk wel zal leiden tot meer roestvorming. Dit omdat de stengels langer diep in de grond zaten. “Maar roest ligt nu sowieso extra op de loer, aangezien de grond door de nattigheid weinig lucht bevat. Maar het is afwachten wat de precieze effecten zijn; dit hebben we nog niet eerder meegemaakt. Al met al mogen wij – zeker in vergelijking tot collega’s – niet klagen over de impact van de nattigheid. Dat is vooral te danken aan het feit dat onze gronden redelijk hoog liggen en voorzien zijn van drainage.”

Grotere kans op aanvoerpieken

Ondanks de ongekende start verwacht Smeets medio maart zijn eerste verwarmde asperges te oogsten. Dat zou dan niet anders zijn dan in eerdere jaren. “Ik verwacht dat de oogst in de minitunnels – op wat kleine partijen voor de huisverkoop na – waarschijnlijk wel later zal starten dan gebruikelijk: ik schat begin april. We moeten namelijk nog wat tunnels plaatsen, de ondergrond is nog vochtig en het aantal zonuren is tot nu toe beperkt. Sowieso zullen er met Pasen weinig asperges van de percelen met minitunnels zijn en Pasen valt dit jaar ook nog erg vroeg. De traditionele asperges zullen we waarschijnlijk op het gebruikelijke tijdstip kunnen gaan oogsten: medio tot eind april.”

Met Pasen zullen er weinig asperges van de percelen met minitunnels zijn

Smeets verwacht dat de kans op aanvoerpieken dit seizoen groter zal zijn, doordat asperges uit minitunnels op plekken mogelijk later worden geoogst en tegelijk komen met de ‘gewone’ asperges. Maar dit baart hem geen grote zorgen.

“Bij percelen die flink onder water hebben gestaan, is namelijk mogelijk sprake van opbrengstderving. Daarbij is het Nederlandse areaal de laatste jaren gekrompen. En Duitse aspergetelers – die sowieso altijd wat later in productie komen dan Nederland – kampen met dezelfde problemen als hier. Wanneer zij later op de markt komen, is er tot die tijd wellicht meer vraag naar Nederlandse asperges. Kortom, er zijn enorm veel variabelen. Het is koffiedik kijken of er inderdaad sprake zal zijn van een aanvoerpiek en of en in hoeverre dit de prijsvorming zal beïnvloeden”, zegt Smeets.

Lees ook: Pasen is omslagpunt voor aspergeprijzen

Lees verder onder de foto’s

Teboza: voorbereidingen aspergeseizoen lopen achter

Rik Kursten van Teboza in Helden (Limburg) – een van de grotere aspergebedrijven van Nederland – deelt die mening. Feit is volgens Kursten wel dat de voorbereidingen voor het nieuwe teeltseizoen door de nattigheid van de afgelopen maanden achterlopen op schema. “Maar dit heeft bij ons vooralsnog nauwelijks invloed op de productie en het moment van oogsten. Conform planning zijn we al vanaf eind januari kasasperges aan het oogsten. Sinds begin maart steken we verwarmde vollegrondsasperges. Vooral op de late percelen moet nog wel behoorlijk wat werk worden verzet. Zo zijn nog niet alle bedden gemaakt en is ook nog niet overal folie gelegd.”

In het ergste geval moeten we in april nog bedden maken op de latere percelen

Kursten benadrukt dat het bedrijf de voorbereidende werkzaamheden ook alleen wil uitvoeren onder de juiste omstandigheden. “We doen het goed of we doen het niet. Om die reden hebben we geïnvesteerd in extra materieel, waaronder tractoren. Zodat we, als het straks een of twee weken droog is, meteen flink wat meters kunnen maken. Wanneer het droger en zonniger weer wordt, kan het snel gaan. Zeker omdat ook de dagen weer langer worden. In het ergste geval moeten we in april nog bedden maken op de latere percelen. Dat kan ook nog prima, al vergt dit dan wel iets meer organisatorische uitdagingen. We zijn dan immers ook al volop aan het oogsten.”

Nog geen nadelig effect op plantgroei

Kursten verwacht dat hij, naast de verwarmde asperges, met Pasen ook kan oogsten in zijn minitunnels met extra folie en vroege rassen. “Ik kan uiteraard niet voor de rest van de markt spreken, maar zie wel dat op dit moment – begin maart – op een heleboel plaatsen nog veel moet gebeuren. Het is voor iedereen cruciaal dat er snel een droge periode komt, zodat men aan de slag kan. Persoonlijk denk ik dat het nog te vroeg is om te zeggen dat het seizoen anders gaat verlopen dan anders.”

Een voordeel is volgens de ondernemer dat de nattigheid vooral aan de orde was in een periode dat de plant in rust was. “We hebben op sommige van onze productiepercelen planten uitgegraven en geanalyseerd. Op basis daarvan hebben we tot nu toe geen redenen om aan te nemen dat de nattigheid nadelig is geweest voor de plantgroei. Wie weet heeft dat extra water juist wel een positief effect.”

Vertrouwen in goede vraag naar asperges

De Teboza-directeur maakt zich niet veel zorgen dat de oogst van de vroege teelten en middenteelten dichter bij elkaar zal komen te liggen als gevolg van de nattigheid. “Die kans bestaat tot op zekere hoogte ieder jaar. En bij onze afnemers – foodservice, retail en horeca – zie ik veel ambitie en is sprake van een goede vraag voor het hele aspergeseizoen. Dat geeft vertrouwen.”

Van der Heijden: nooit zo’n start seizoen meegemaakt

Een gesprek met Peter van der Heijden in Gemert (Noord-Brabant) bevestigt het beeld dat Smeets en Kursten schetsen: een deel van de percelen is begin maart nog niet klaar voor het nieuwe seizoen. “Ik denk dat de kans groot is dat een aanvoerpiek zal ontstaan. Vooral bij de teelt van minitunnels zonder verwarming verwacht ik wat vertraging in de oogst”, aldus Van der Heijden. Hij heeft 10 hectare asperges.

“Op veel plekken zijn nog geen tunnels gezet en ook geen bedden gemaakt. Het is de vraag wanneer telers dit gaan doen en óf ze überhaupt nog tunnels gaan plaatsen. Hierdoor is het goed mogelijk dat de oogst van deze percelen deels gaat samenvallen met de traditionele teelt. Welke invloed dat gaat hebben op de prijs, daar durf ik nog niets over te zeggen. We gaan het zien.”

Het is goed mogelijk dat de oogst van de percelen met tunnels deels gaat samenvallen met de traditionele teelt

Van der Heijden moet begin maart nog bedden opmaken en folie leggen op zijn reguliere percelen. “In de bijna veertig jaar dat ik asperges teel, heb ik nog nooit meegemaakt dat we in dit stadium nog niet alles gereed hadden voor het nieuwe seizoen. Het was op veel percelen gewoon te nat om bewerkingen uit te voeren. Hopelijk wordt het in maart minimaal een week goed weer, zodat we dan alles in orde kunnen maken. Vooralsnog ga ik ervan uit dat we wel op het normale tijdstip – medio april – kunnen starten met de reguliere oogst.”

Eerder begonnen met verwarmen voor vroege Pasen

De teler kan zijn afnemers met Pasen sowieso voorzien van asperge, want hij verwacht vanaf half maart te kunnen gaan oogsten van zijn verwarmde percelen. “Omdat Pasen dit jaar zo vroeg valt, ben ik dit jaar bewust wat eerder begonnen met verwarmen. Aanvankelijk verliep de gewasontwikkeling uitermate traag, door de lage bodemtemperatuur. Maar inmiddels gaat het toch de goede kant op. Dus we kunnen met Pasen zonder meer product leveren.”

Een nadeel is volgens Van der Heijden wel dat de oogst van de verwarmde asperges waarschijnlijk deels zal samenvallen met de voorbereidende werkzaamheden op zijn reguliere percelen. “Dan komt alles op een hoop qua werk, dat is niet ideaal.”

Tot slot geeft de teler aan dat de kans op roestvorming dit seizoen meer op de loer ligt, door de vochtige omstandigheden. “Vooral bij de vroege rassen, die bij lage temperaturen en met weinig zuurstof gaan ontwikkelen, is dit een reëel risico.”