‘Weg met GMO’ zegt ‘de Messi van de tuinbouw’

“Dit is Bernd Feenstra, ken je hem?” “Ja hoor. We kennen elkaar van de bank en ik lees altijd aandachtig zijn stukkies.” “Wat vind je van zijn columns?” “Ik ben het niet overal mee eens maar er staat geen onzin in.” “Hoe bedoel je?” “Ik herken veel verhalen uit de praktijk.” Zo werd ik geïntroduceerd door een relatie aan een van mijn eerste klanten op de Fruit Logistica in Berlijn. Het werd een boeiend gesprek met ‘de Messi van de Nederlandse tuinbouw’.

“Jij bent toch zo’n grachtengordel-liberaal, Feenstra?” “Nee. Bij de bank noemden ze me ‘de boer op IJburg’. Maar ga vooral door.” “Ben je voor het afschaffen van de nationale hypotheeksubsidie?” “Je bedoelt de hypotheekrenteaftrek?” “Jazeker.” “Sowieso ben ik geen fan van subsidies. En ….” “Stop maar. Ik ben ook geen fan van subsidies en ook voor afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Dat is niet het punt wat ik wil maken. Maak je gebruik van de hypotheekrenteaftrek?” “Uiteraard.” “Precies! Zo denken ook veel tuinders die de afgelopen jaren gebruik hebben gemaakt van subsidies. Het meest gehoorde argument is ‘je bent een dief van je eigen portemonnee als je het niet doet’. Of ‘gratis geld laat je toch niet liggen?’ Ik wil daar een vraag tegenover stellen. Als het niet hoeft, geef je je portemonnee toch niet aan iemand anders?” “Wat wil je hiermee zeggen?”

Beter met GMO-subsidie?

“Regelgeving om marktwerking te stimuleren of consumenten te ‘beschermen’ houden juist innovatie tegen. Er zijn bijvoorbeeld nog steeds tuinbouwbobo’s die met droge ogen durven te beweren dat door GMO-subsidies een betere marktpositie voor telers is gerealiseerd. Ik durf de stelling aan dat het tegendeel het geval is. Ten eerste preken ze voor eigen parochie.In de afgelopen jaren realiseerden een aantal producentenorganisaties alleen dankzij GMO-subsidies zwarte in plaats van rode cijfers. Kan je zo opzoeken in de jaarverslagen. Belangrijker nog is de praktijk voor telers. Ik ken meerdere gevallen waarbij telers na toekenning van de GMO-subsidies zijn gestart met nieuwe activiteiten die vallen onder de zogenoemde GMO-ontheffing. Meestal komt dat erop neer dat de telers maximaal 25 procent van de verhandelbare productie buiten de GMO-erkende producentenorganisatie om mogen verhandelen. Als vervolgens blijkt dat de rendementen uit deze nieuwe activiteiten veel hoger zijn dan het rendement uit verkoop via de GMO erkende producentenorganisatie, ontstaat een idiote situatie. De ondernemers die nieuwe activiteiten zijn gestart en gebruik maken van GMO-subsidies kunnen alleen verder in rendement groeien door de omzet uit eigen verkoop via de GMO-erkende producentenorganisatie af te rekenen. Natuurlijk kan je afspraken maken over bijvoorbeeld een lagere provisie, maar het voelt niet goed als je extra moet betalen voor omzet aan een partij die er niets voor heeft gedaan. En de marktpositie voor de telers wordt er zeker niet door versterkt…”

Kan niet ligt op het kerkhof

“Volgens jou is GMO dus niet de weg. Wat dan wel ?” “In een aanbodmarkt hopen op extreem weer in Zuid-Europa is geen strategie. En allemaal de wereld voeden met een lage kostprijs is jezelf voor de gek houden. Wij zijn groenteboer voor Noordwest-Europa. Op die markt leveren wij nu al verreweg de beste groente, alleen geven we onze portemonnee aan andere partijen die denken in omzet in plaats van rendement.”

“Wat je zegt klinkt leuk en ik ben het ook grotendeels met je eens. Maar het kan niet. Emoties, belangen en tradities houden verandering tegen.” “Daarop heb ik maar één antwoord Bernd. Kan niet ligt op het kerkhof en wil niet ligt er naast…”