De overheid had in de zomer van 2016 na de ramp net megahagelstenen en regen in Noord-Brabant en Limburg rampensteun kunnen bieden. Door dat niet te doen, is een omslag ontstaan en is de tuinbouw zich beter gaan verzekeren. Dat blijkt uit een evaluatie van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts) van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum, met onder meer Universiteit Utrecht en Erasmus University.
Zij concluderen dat er nog altijd onverzekerbare risico’s zijn voor bedrijven en burgers en dat de overheid en verzekeraars dit kunnen invullen met modellen. Vooral modellen in België en Frankrijk zijn daarvoor bruikbaar. Hiervoor lopen overigens gesprekken.
In dit onderzoek speelt de supercell, het zwaarste type onweersbui, uit 2016 een belangrijke rol. Grote hagelstenen vernietigden kassen in de omgeving van Someren in Noord-Brabant en enorme neerslaghoeveelheden schade toebracht aan de teelt van gewassen. Bij deze schade had de overheid kunnen bijspringen door de Wet tegemoetkoming schade bij rampen in te stellen en telers en burgers te compenseren voor onverzekerbare schade. Toch deed de overheid dat niet, ondanks grote druk. Het zou geen nationale ramp zijn, maar de onderzoekers zetten vraagtekens bij die redenering.
1998 natste jaar van de eeuw
De Wts is in 1998 ontworpen na dreigend gevaar op hoogwater in 1993 en 1995. In 1998 zette de overheid de regeling meerdere keren in na hevige regenval, ook in belangrijke teeltgebieden. Telers zijn daarbij deels gecompenseerd. Daarna is de regeling vaker ingezet, maar er mist eenduidigheid in het beleid wanneer wel en niet onverzekerbare schade wordt vergoed, blijkt uit het onderzoek.
Ook in 2001 en in 2002 was sprake van extreme regenval in het Westland. Toen is ook gevraagd om de Wts van toepassing te verklaren. Dat gebeurde niet. Ondernemers dienden zich te verzekeren tegen risico’s voor oogstschade door extreem weer.
Positieve les
Uit de supercell van 2016 trekken de onderzoekers dan ook ‘een positieve les’. “Het Rijk heeft, juist door de Wts niet in te zetten, naast andere maatregelen zoals het belastingvrij stellen van de Brede weersverzekering, de verzekerbaarheid bevorderd van de agrarische weergerelateerde schade.”
Dat was ook heel direct zo beoogd, stellen zij. “Kort voor de supercell was uit onderzoek naar voren gekomen dat de verzekeringsgraad (en daarmee de weerbaarheid) voor de agrarische sector via de Brede weersverzekering kon worden gestimuleerd door de Wts niet in te zetten en door stimuleringsmaatregelen ter zake van de premies.”
