Waterzuivering: alles kan, maar wat past?

Alle beschikbare plaatsen waren op dinsdag 28 januari bezet tijdens de door adviesinstantie Delphy georganiseerde themabijeenkomst bij Thwan van Gennip in Lierop over ‘Waterkwaliteit en filtertechnieken voor kleinfruit en voor aardbei’. Dat is een indicatie dat het onderwerp leeft. De bijeenkomst is onderdeel van een driejarig project met financiering door de Provincie Brabant met Europees subsidiegeld (POP3) voor het ontwikkelen, verduurzamen en innoveren van de agrarische sector. Een onderdeel daarvan is de vermindering van de wateremissie door bedrijven in de akkerbouw, tuinbouw en in kleinfruit.

Vrij van stikstof en fosfaat

Voor de glastuinbouw geldt al enige tijd dat water niet meer geloosd mag worden indien het gewasbeschermingsmiddelen bevat. Vanaf 2027 moet dit water ook vrij zijn van stikstof en fosfaat. Voor teelten in de open lucht en voor de opkweek op trayvelden zijn er eveneens lozingsbeperkingen, met de verplichting het opgevangen water weer nuttig aan te wenden.

Al het water blijft binnen het productieproces. Het wordt ontsmet met UV en door een filterdoek geleid. – Foto’s: Joost Stallen

Algemene projectaftrap

Bedrijfsdeskundige Gondy Heijerman van Delphy introduceerde de bijeenkomst als een algemene projectaftrap, met acht inleidingen van evenzoveel toeleveranciers en/of adviseurs in de zuiveringsbranche. Dat leverde een stortvloed aan informatie op, over ontsmettingstechnieken met UV, ozon, of waterstofperoxide, zand- ultra- en nano-filtersystemen, osmose, manieren om natrium uit water te halen en oplossingen om verschillende technieken met elkaar te combineren tot complete ‘wasstraten’.

Kennis doorgetrokken naar aardbei en kleinfruit

Het lag voor de hand dat de gepresenteerde kennis vooral betrekking had op de glasteelt van gewassen als tomaat, komkommer en courgette en van sierteelten, en dat die werd doorgetrokken naar aardbei en kleinfruit. Over hoe om te gaan met vrijkomend water tijdens de (trayplanten)opkweek werd niet gesproken, bijna zeker omdat het gros van de toeleveranciers tot op heden amper of geen kennis over dit deelonderwerp heeft.

Waterzuivering en -ontsmetting gaat verder

Het werd duidelijk dat waterzuivering en -ontsmetting veel verder gaat dan wat kan met zand- en doekfilters en met ontsmettingstechnieken zoals UV. Maar de informatie die de zaal te verwerken kreeg was ook veel en complex, misschien wel té veel en té complex.

Wat kost het?

Daarnaast werd regelmatig duidelijk dat de meeste sprekers concurrenten van elkaar zijn. Technieken die volgens het ene bedrijf uitblonken qua betrouwbaarheid en voordeel voor de teelt, werden door een ander bedrijf weer net zo gemakkelijk bekritiseerd, of er werden vraagtekens gezet bij de betrouwbaarheid op langere termijn.

De vragen ‘wat kost het allemaal, en wat gaat het mij per kubieke meter water kosten’, kwamen op de bijeenkomst geen enkele maal ter sprake

Onbeantwoorde vragen

Op zich zijn kritische kanttekeningen niet bezwaarlijk, zo lang dat geen verwarring schept bij het publiek en vragen oproepen die verder onbeantwoord blijven. Dat gebeurde in enkele gevallen echter wel. De vragen ‘wat kost het allemaal, en wat gaat het mij per kubieke meter water kosten’, kwamen op de bijeenkomst geen enkele maal ter sprake. Je kunt redeneren dat het afgeven van een kostenindicatie hachelijk is, omdat de inrichting van een zuiveringsinstallatie maatwerk is, afhankelijk van aspecten als de omvang van de installatie, het volume en de vervuilingsgraad van het water en de herbestemming van dat water. Daar staat tegenover dat (toekomstige) investeerders in waterzuivering zelf ook wel kunnen beredeneren dat ‘kosten per kuub’ maatwerk is.

Lang aanhoudende gesprekken en discussies

Dat ‘waterkwaliteit en filtertechnieken voor kleinfruit en voor aardbei’ leeft, is wel zeker. Behalve aan de grote opkomst was dat ook te merken aan de lang aanhoudende gesprekken en discussies aan het einde van de bijeenkomst tussen toehoorders onderling en tussen toehoorders en inleiders.

Na lange bijeenkomsten gebeurt het vaak dat dat de aanwezigen snel vertrekken. Na de voorlichting over waterzuivering bleef een aanzienlijk deel van het publiek hangen, discussiërend over de mogelijke consequenties van waterzuivering op hun bedrijf.

Hoe verder

In vervolgactiviteiten moet duidelijker worden wat specifiek passend is voor kleinfruit en voor aardbei, aldus middagvoorzitter Heijerman. Dat kan op verschillende manieren, als met op een specifiek onderwerp gerichte themabijeenkomsten, proef- en prakijkdemonstraties, workshops om een onderwerp verder uit te diepen en met excursies naar bedrijven binnen en buiten de sector. “In die keuze staan de telers centraal”, benadrukt Heijerman. “Men kan daarover contact opnemen met mij of met mijn collega’s.”