Wat is duurzaam?

Mijn beste antwoord: wat gangbaar is, is duurzaam. Want als iets anders duurzamer is, wordt het vanzelf gangbaar. De wereld verandert echter en wat duurzaam is, verandert mee.

Het heeft daarom ook geen enkele zin om vast te houden aan de gedachte dat iets altijd hetzelfde moet blijven. Anders gezegd: de inhoud van duurzaamheid is aan verandering onderhevig en is nu niet hetzelfde als tien jaar geleden en zal over tien jaar ook weer anders zijn.

Zonnepanelen

Dus ook al ben je nu duurzaam bezig, het kan altijd nog duurzamer. Wij hebben daarom dit jaar geïnvesteerd in zonnepanelen waarmee we bijna volledig in onze eigen stroombehoefte kunnen voorzien. Qua ‘Planet’ is de duurzaamheidsscore hoog. De panelen gaan 25 jaar mee en de zon zal blijven schijnen. De input is nagenoeg nihil, er is geen uitstoot en na 25 jaar hou je enkel een stapeltje panelen en wat kabels over. Qua ‘People’ zie ik weinig directe impact. De panelen liggen niemand in de weg.  Qua ‘Profit’ is de duurzaamheidsscore echter heel wat moeilijker te bepalen. Deze wordt van alle kanten vertroebeld door overheidsbemoeienis en gebrek aan betrouwbare informatie.

Fossiele brandtsoffen

Hoe zit het nu eigenlijk met de voorraad fossiele brandstoffen in de bodem? Zo hoor je dat het bijna op is en dan hoor je weer dat door nieuwe technieken de voorraad schier onuitputtelijk is. Het is aan de overheid om te bepalen of deze nieuwe technieken gebruikt mogen worden of niet. Los daarvan is het opmaken van de voorraad natuurlijk niet duurzaam. Je kan het maar één keer doen. Hang je daar een prijskaartje aan, dan wordt het stukken duurder.



Momenteel wordt de prijs voor fossiele brandstoffen en dus van stroom bepaald door een scala aan factoren van geopolitieke spanningen in het Midden Oosten, sabotage in Nigeria tot weersomstandigheden in de golf van Mexico. Worden alle kosten eigenlijk wel meegenomen? Wat te denken van milieuschade, uitbuiting en onderdrukking? De kosten van een ramp met kernenergie zoals recent in Fukushima zijn niet in de stroomprijs verdisconteerd, anders was die echt wel hoger.

Stroomprijzen

De stroomprijs zelf is naast de kosten voor de kale stroom ook nog opgebouwd uit de componenten transport en energiebelasting. Die laatste is weer volledig overheidsbepaald met een omgekeerde staffeling om de grootverbruikers en de arbeidsplaatsen die zij creëren niet het land uit te jagen. De stroom wordt aan de man gebracht door een clubje sjacheraars die allemaal groene stroom verkopen terwijl het leeuwendeel van de stroom die in Nederland wordt opgewekt grijs is. Rara hoe kan dat? Ze proberen elkaar klanten af te snoepen door tegen elkaar op te bieden met kortingen. Wie ervoor opdraait, laat zich raden. Ik denk niet dat dit uit de salarissen voor de hoofdirectie of de raad van commissarissen betaald wordt.

Subsidie en regelgeving

Om de omschakeling naar duurzame energie te faciliteren, heeft de overheid diverse subsidieregelingen in het leven geroepen. Subsidieregelingen zijn per definitie geen duurzame basis voor welk business model dan ook, want diezelfde overheid kan vandaag nog de beslissing nemen dat de regeling stopt.



Ook de regelgeving doet een duit in het zakje. Wij hebben een grootverbruikersaansluiting en mogen dus niet onbeperkt salderen. Dat wil zeggen: als we stroom opwekken die we niet meteen nodig hebben en aan het net leveren dan levert dit enkel de kale stroomprijs op. Neem ik diezelfde hoeveelheid stroom even later weer af dan komen daar transport en energiebelasting bij. Vooral dit laatste vind ik onbegrijpelijk en elke vorm van logica tartend.



Er is nog meer. Niet alleen moeten we bij de netbeheerder nu ruimte reserveren voor de afname van stroom, maar ook voor het afleveren daarvan en dat kost natuurlijk extra. Dan krijg je wel SDE-subsidie, maar dit is een productiesubsidie dus om te meten hoeveel de productie is moet er weer een extra meter geplaatst worden en daar moet je ook weer voor betalen.



Aan de positieve kant kan ik dan nog melden dat je op het investeringsbedrag groenfinanciering, dus rentekorting, kan krijgen en dat over het investeringsbedrag EIA van toepassing is. Al heb je daar pas wat aan als je winst maakt natuurlijk.



Last but not least is de prijs van zonnepanelen de laatste jaren fors gedaald. Dit is met name een gevolg van een verregaande subsidiering vanuit de overheid op de productie van zonnepanelen in China. Dit heeft tot gevolg gehad dat bijna de gehele zonnepanelenproductie in Europa het niet heeft kunnen bolwerken en waarom er nu gesteggeld wordt om dan maar een importheffing op Chinese zonnepanelen te heffen om de resterende industrie in Europa overeind te houden.



Kortom, het is een buitengewoon gecompliceerd geheel waarbij het Profit-aspect in de huidige situatie staat of valt met hoeveel van de stroom je direct zonder terug te leveren zelf kan gebruiken en in hoeverre je de fiscale subsidie kunt benutten. Als de overheid echt werk wil maken van duurzame energie, zal ze dan ook de Profit-component een duwtje in de rug moeten geven.

Dat is ook volkomen legitiem aangezien de hele energiemarkt aan elkaar hangt van overheidsingrijpen of het juist opvallend nalaten van ingrijpen terwijl daar wel alle reden toe is. Een duurzame energieproductie ligt voor het oprapen, de bal ligt bij de overheid.