Wat (en voor wie) ís precisielandbouw nou precies?

Hoofdconclusie van het deze maand gepubliceerde precisielandbouwonderzoek door het Vlaams ministerie van landbouw: bijna 6 op de 10 Vlaamse land- en tuinbouwers past zelf of via een loonwerker precisielandbouwtechnieken toe op zijn bedrijf, of zal dat zeer waarschijnlijk doen binnen een termijn van 5 jaar.

Deelconclusie: of men wel of niet investeert in precisielandbouw is vooral afhankelijk van de grootte van de omzet van het bedrijf en veel minder van bijvoorbeeld de leeftijd van de boer of tuinder.

Dataverzameling én datamanagement

Maar er heerst ook begripsverwarring. Met een GPS op de trekker en sensoren in het gewas of in de stal rekent men zich al tot de precisielandbouw. Maar de onderzoekers en beleidsmakers stellen dat dat pas werkelijk het geval is als die geautomatiseerde dataverzameling ook is gelinkt aan slimme software die de boer of tuinder ondersteunt in het nemen van beslissingen, of die de ondernemer een deel van die beslissingen zelfs volledig uit handen neemt.

Die link tussen dataverzameling en datamanagement wordt niet altijd als essentieel gezien. 1 op de 3 ondernemers die van zichzelf zegt inderdaad met precisielandbouw bezig te zijn is daardoor eigenlijk pas op de helft.

Alleen iets voor akkerbouw?

Anderzijds is er een groep agrariërs die de eigen rol in precisielandbouw juist onderschat. Slechts 17% van de geënquêteerde glastuinders geeft aan technieken uit de precisielandbouw toe te passen. Kennelijk zien veel tuinders – vermoedelijk ook in fruit en in vollegrondsgroente – precisielandbouw meer als iets in de akkerbouw en veehouderij.

Voor precisietuinbouw is allang een apart hokje. Maar helpt hokjesdenken tuinders én boeren vooruit? – foto: G&F

Terwijl met name de glastuinbouw juist al heel lang voorop loopt in dataverzameling gekoppeld aan datamanagement. De klimaatcomputer die zelfstandig de luchtramen van een kas bedient is er een al jaren welbekend voorbeeld van.

Nederlandse NPPL net zo ingeperkt

In Nederland zal die begripsverwarring niet veel kleiner zijn. Een initiatief als de Nationale Proeftuin Precisielandbouw, dat door LNV en Wageningen UR nu wordt opgetuigd in samenwerking met Boerderij en Groenten & Fruit, werkt daar eigenlijk aan mee. Door de vooraf misschien wat al te precies ingeperkte reikwijdte van de 6 projecten komt deze Nationale Proeftuin feitelijk neer op een proeftuin voor akkerbouwbedrijven, met een sterke nadruk op de aardappel.

Uit het Belgisch onderzoek blijkt dat het gros boeren en tuinders de kat uit de boom kijken: eerst maar eens zien of die in theorie zo veelbelovende technieken voor een doorsnee bedrijf ook in de praktijk goed werken én of ze rendabel te krijgen zijn. Precies de houding die in Nederland door het NPPL uit de weg geruimd zou moeten worden: voorbeeldbedrijven gaan juist dat in hun praktijk uitproberen. Jammer dat daar geen tuinbouwbedrijven bij zitten. Als de overheid – de Vlaamse én de Nederlandse – precisielandbouw én precisietuinbouw willen stimuleren, dan moeten er meer van die Nationale Proeftuinen komen.