Wat betekent Brits hamstergedrag kassen?

De cijfers zijn klinkend. De Nederlandse export van kasmaterialen groeide in 2020 tot circa € 0,3 miljard en dit is vooral export naar het Verenigd Koninkrijk. De analisten van statistiekbureau CBS en Wageningen Universiteit gaan niet al te diep in op die buitengewone stijging van de export, maar noemen het hamstergedrag. Partijen willen vlak voor de brexit nog kasmaterialen aan de andere kant van de Noordzee krijgen.

Britten willen meer zelfvoorzienend worden

De analisten maken ook een kanttekening over deze pre-brexitbeweging. “De recente toename van de export van kasmaterialen naar het VK is positief op de korte termijn, maar kan op de lange termijn minder vraag naar Nederlandse producten betekenen.” Dat is een effect van de brexit waarmee inderdaad rekening gehouden wordt. Het Verenigd Koninkrijk wil meer zelfvoorzienend worden.

De groei van de uitvoer is indrukwekkend. Van een uitvoerwaarde van rond de € 100 miljoen per jaar tussen 2015 en 2019, steeg de export van kasmaterialen naar het Verenigd Koninkrijk tot € 345 miljoen in 2020.

Met de stijging van de uitvoer van kassen naar het Verenigd Koninkrijk zou een forse toename van bouwactiviteiten zichtbaar moeten zijn. Of liggen de materialen in opslag voor latere projecten?

Exportcijfers kasmaterialen in 2021 zullen dip tonen

Annie van de Riet, voorzitter van Avag, de branchevereniging voor de kassenbouw, signaleert dat bij leden in 2020 grote projecten liepen, maar dat er al ook materialen zijn besteld in verband met de brexit. “Het gaat ook om materiaal voor projecten in 2021, omdat niemand wist hoe de brexit zou uitpakken of de hoogte van heffingen zouden worden. Dat is op voorraad ingeslagen. Tegelijk is de trend om zelfvoorzienend te worden duidelijk aanwezig. De brexit en de coronacrisis spelen daarin een rol in het Verenigd Koninkrijk.”

De exportpiek van kassen naar het VK is buitengewoon. In 2021 zal onherroepelijk een dip ontstaan, omdat veel materiaal daar al ligt. Toch verwacht Van de Riet op de langere termijn een verder doorgaande trend van groeiende export van kasmaterialen. Daarvoor bestaan verschillende oorzaken. “Kassen worden complexer, de investering per vierkante meter neemt dus toe. Daarnaast zie je ook steeds vaker investeerders instappen die inspelen op de wens naar voedselzekerheid door de corona­crisis.”

Marketingmanager William Boxman van kassenbouwer Havecon wijst op nog een andere oorzaak. De schaarste aan grondstoffen zoals staal, aluminium en glas. “Partijen die binnenkort een project willen starten hebben het dan maar vast liggen.” Heffingen blijven na de brexit redelijk binnen de perken, signaleert Boxman.

Glastuinbouwprojecten met Nederlands randje

Havecon heeft recent drie projecten gebouwd in het Verenigd Koninkrijk, waaronder 6,4 hectare aardbeien in Carrington in het graafschap Lincolnshire.

Kassenbouwer BOM Group lijkt ook een belangrijke bijdrage te leveren aan de piek in de kassenuitvoer in 2020. Zo was BOM Group verantwoordelijk voor de bouw van 29 hectare kassen in Oost-Engeland. Voor het project was een investering nodig van 120 miljoen Britse pond (€ 137 miljoen tegen huidige koers). Dat is inclusief grond en grondwerk.

_{Lees verder onder de foto}

Bouw van 6,4 hectare kassen voor aardbeienteelt in Carrington in graafschap Lincolnshire in 2020. – Foto: Havecon

Eén locatie van dit project was voor Abbey View Produce, een Brits teeltbedrijf en is gelegen in Bury St. Edmunds in een kas van 12,7 hectare. De tweede locatie is in Norwich en heet Crown Point. Deze bestaat uit twee kassen van 7 en 9 hectare voor Nederlandse telers. Het project van BOM Group is daarmee een belangrijke verklaring voor de groei van kasonderdelen. De groeiende cannabisteelt voor medicinaal gebruik groeide ook in 2020 met extra kassen.

Financiering met vreemd kapitaal

De nieuwbouw van BOM Group is met vreemd kapitaal gebouwd. Financiers van buiten de sector zien door de brexit een goed verdienmodel voor lokale teelt met duurzaam karakter. De leasekassen winnen straks warmte uit afgewerkte rioolwarmte van waterzuiveringsbedrijf Anglian Water. Dat model met leasekassen kan tot een verdere groei van het areaal overzee leiden.