‘Waarom niet al veel eerder termijnhandel bekeken?’

Perentelers in Nederland en België kunnen voor het komende afzetseizoen meedoen met termijnhandel. Dat lijkt een waterdichte manier om het prijsrisico van de daghandel af te dekken. Telers en kopers komen vooraf voor een deel van de markt een redelijke prijs overeen en naarmate de dagmarkt uiteindelijk hoger of lager scoort betaalt de koper de teler het verschil bij of de teler de koper het verschil terug.

Al eeuwen doornormaal

Voor een aantal grote akkerbouwgewassen zoals aardappelen en graan is deze manier van prijsrisicoafdekking al sinds de 19e eeuw de gewoonste zaak van de wereld. Dat roept de vraag op waarom het nooit eerder voor groente of fruit is geprobeerd. Alles wat er voor nodig is, is een door de kopers en de telers geaccepteerde standaard oftewel een index.

De veilingklok werd in de groentewereld 25 jaar geleden gereduceerd tot iets voor in het museum. – Foto: G&F

Veilingen met klok ideale basis

Het oude veilingsysteem van de Nederlandse groente- en fruitveilingen was met zijn uniforme blokken en aan elkaar gekoppelde veilingklokken prima geschikt. Naar de dagnoteringen van de Nederlandse veilingklokken werd in heel Europa gekeken als leidraad voor de prijs per product.

Tegelijkertijd vroegen de toen groeiende retailers om stabielere prijzen. Dat resulteerde een kwart eeuw geleden in de poging om alle Nederlandse veilingen te laten fuseren in Verenigde Tuinbouwveilingen Nederland en de veilingklok naar het rommelhok te verwijzen.

Klok terugdraaien

Die poging tot een megafusie lukte maar zeer ten dele, maar het primaat van de veilingklok werd in de groenteafzet wel met succes om zeep geholpen. In het fruit draait die klok nog wel volop, met alle prijsschommelingen van dien. Maar in de groente is ook nog steeds sprake van grote fluctuaties. De klok kunnen we niet meer terugdraaien. Ons afvragen waarom in 1994 het woord termijnhandel nooit is gevallen heeft weinig zin. Maar ons afvragen of het nu voor meer dan alleen de peren een goed instrument is om de uiteindelijk altijd weer bij de teler terecht komende prijsrsico’s te dempen is des te zinvóller.