‘Waar verdient bv Nederland over twintig jaar haar geld mee?’

Midden in een energiecrisis is dit wellicht een uitzonderlijke vraag, aangezien veel tuinbouwondernemers zich focussen om de komende twee tot drie jaar het hoofd boven water te houden. Er is een gure en vooral koude wind opgestoken door een weinig doortastend georganiseerde energietransitie in combinatie met veel geopolitieke onzekerheden. Alle energie-ellende lijkt nu samen te komen in de vorm van een tekort aan energie, zeker in de winterperiode.

Verbinding tussen energie en welvaart

Energie en welvaart zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder een stabiele en betaalbare vorm van energie is het onmogelijk om ons welvaartspeil op niveau te houden. Ik herinner me uit mijn studietijd nog goed de grafiekjes die de relatie lieten zien tussen de energie die je in een hectare akkerbouwgrond stopt (in de vorm, van grondbewerking, kunstmest en onkruidbeheersing) en de enorme stijging aan productie van aardappelen, suikerbieten of graan die dat oplevert.

Doe daar nog een sausje innovatie overheen in de vorm van plantenveredeling, watermanagement, gewasbescherming en vakmanschap, en zie daar een landbouwsysteem dat met relatief weinig oppervlakte heel veel Europese burgers van een volwaardige en betaalbare maaltijd voorziet.

Structurele oplossing voor betaalbare energie nodig

Compenseren van de hoge energierekening doet niets aan de structurele oorzaken. Een langetermijnvisie op betaalbare energie in combinatie met een doortastende uitvoering van de energietransitie zou topprioriteit nummer 1 moeten zijn van het kabinet. Het is hoogste tijd geworden voor een beetje meer ‘realpolitik’: nuchterheid in plaats van droombeelden en wensdenken.

Investeringsbereidheid

Die realpolitik vraagt om investeringsbereidheid van zowel overheid als bedrijfsleven om te zorgen dat we zo snel mogelijk vraag en aanbod van energie weer in balans krijgen, zowel in de zomer als in de winter. Dus investeren in duurzame opwek zoals wind-, zon- en bodemenergiesystemen, het verzwaren van elektra- en warmtenetwerken en het verkorten van procedures.

Daarbij moet serieus worden overwogen om belemmerende wetgeving tijdelijk buiten werking te stellen. Dit moet ervoor zorgen dat de bv Nederland de komende jaren nog uitzicht heeft op betaalbare energie. En dan hebben we met z’n allen een stip op de horizon waar we in 2040 ons geld nog mee verdienen.