Vulkaan onder grondmarkt

Akkerbouwers hebben grondhonger, maar die van melkveehouders kan immens worden.

Akkerbouwers hebben meer schone grond nodig, alleen al om arealen van hun meest lucratieve teelten als pootgoed en bloembollen te kunnen behouden, of uitbreiding. Dat komt door aangescherpte regels rond aardappelmoeheid en forse beperking van natte grondontsmetting. Voorheen konden telers aankloppen bij veehouders voor ziektevrije percelen, maar door aanscherping van derogatie-eisen zullen veebedrijven minder genegen zijn grond te verhuren.

Grond huren, pachten of kopen wordt hoe dan ook duurder, ook in akkerbouwgebieden. Daarbovenop komt een sterke vraag vanuit de melkveehouderij. Met het wegvallen van de melkquotering is de weg open voor uitbreiding van de veestapel. Veel melkveehouders hebben hierop geanticipeerd met soms forse uitbreidingen. Maar het is nog steeds niet duidelijk of en hoe die groei wordt gekoppeld aan grond. Er lijkt hoe dan ook een beperking te komen op basis van het fosfaatoverschot. De mate waarin, zal een enorme impact hebben op de grondhonger.

Als grens voor toegestaan fosfaat­overschot, dus productierecht, zoemen getallen tussen 10 en 80 kilo per hectare in het Haagse. Wordt de grens voor uitbreiding 10 kilo fosfaat­overschot (worst case-scenario), dan vond bijna elke uitbreiding in 2014 al boven die grens plaats en moet bij inwerkingtreding van de melkveewet direct extra grond onder de bedrijven komen.

Bij de landbouwtelling 2014 liepen er 20.000 koeien meer dan in het beoogde referentiejaar 2013. Het overgrote deel van die uitbreiding vond plaats op bedrijven waar al een stevig mestoverschot is. Die 20.000 koeien inclusief bijbehorend jongvee produceren (20.000 × 50)

1 miljoen kilo fosfaat. Elke hectare is goed voor (85 kilo plaatsingsruimte + 10 kilo toegestaan overschot) 95 kilo fosfaatproductie. Er is dan 1 miljoen/95 = 10.500 hectare nodig om te legaliseren wat er nu al aan vee is. Dat komt overeen met ruim 250 gemiddelde akkerbouwers en tuinders die zouden moeten wijken om de melkveehouderij van nu te legaliseren.