Vraaggestuurd werken als onderscheidende waarde

Luc Berden levert jaarrond knolselderij van eigen teelt, zowel met als zonder blad. De knollen die hij via ZON Fruit & Vegetables levert aan klanten moeten van topkwaliteit zijn. “Streven naar perfectie.” Hij werkt zoveel mogelijk vers en volledig vraaggestuurd. “Productiegestuurd werken is ongunstig. Je besteedt een heel seizoen kosten, tijd en risico aan je teelt, uiteindelijk heb je een bederfelijk product waar je vanaf moet, en dan ben je overgeleverd aan de willekeur van de markt of een handelaar. Dat is een slecht verdienmodel, daarom staan de marges in de landbouw onder druk. De klant bepaalt, de klant betaalt.”

Luc Berden (38) van Berden Tuinbouwbedrijf BV in Venlo. Berden verbouwt jaarrond zo’n 3 miljoen kilo en bewerkt 70 hectare in Nederland en Duitsland, waarvan 50 voor knolselderij. In 2012 was Berden Tuinbouwbedrijf BV genomineerd voor Agrarisch Ondernemer van het Jaar en in 2013 voor de Venlose Ondernemersprijs. Berden begon al tijdens zijn studie aan de WUR. – Foto: Bert Jansen

Berden heeft daarom geen voorraad. Wat verkocht is, wordt klaargemaakt zoals de klant het wil. In de zomer is dat vers geoogst, in de winter komt het uit de koelcellen. “Voor kwaliteit is het teeltproces en productkennis cruciaal. Continuïteit betekent doorlopende beschikbaarheid. Flexibiliteit betekent op maat, moment en locatie leveren. Dat is mogelijk doordat we de hele teelt en verwerking in eigen beheer doen, met eigen transport afleveren en weinig mensen in dienst hebben.”

Doorgeslagen regelgeving

Dat laatste is trouwens noodgedwongen. Berden vindt dat door doorgeslagen regelgeving een dermate duur stelsel is ontstaan, dat het voor kleinere agrarische bedrijven bijna ondoenlijk is om personeel in dienst te nemen. “Wat oorspronkelijk bedoeld is om de werknemer te beschermen, schiet zo ver door dat het averechts werkt. Vaste contracten worden verruild voor uitzendbureaus of zzp’ers, want die delen tenminste in het risico. We hebben in Nederland een urenmentaliteit in plaats van een prestatiementaliteit. De productiviteit ligt veel te laag en de arbeid prijst zichzelf de markt uit.”

Berden automatiseerde/mechaniseerde daarom veel, zowel in de teelt als in de verwerking. De teelt gebeurt met eigen machines, zonder afhankelijkheid van een loonwerker. “Zeker nu traceerbaarheid heel belangrijk is, kunnen wij juist helemaal instaan voor de teelt, omdat wij die zelf compleet uitvoeren, van zand tot klant.”

De Limburgse ondernemer is een voorstander van professionalisering en specialisatie. “Door je als agrarisch ondernemer meer te verdiepen, krijg je meer kennis en inzicht. Dat is geen meerwaarde, maar een must.”

Rendement blijft uitdaging

Rendement blijft een uitdaging. “Knolselderij is een dure teelt waarin veel kan misgaan en de vraag is beperkt. Soms zit het mee, soms zit het tegen. De gemiddelde marge zou wat hoger mogen zijn.” Toch overweegt Luc geen andere teelt. “Het maakt niet uit wat je doet, als je dat maar zo goed mogelijk doet.”

Berden vindt dat Nederland als agrarisch land groot is geworden door de kennis die is opgebouwd. “Nederland realiseert nog altijd wereldwijd de hoogste opbrengsten. Ook in efficiëntie en duurzaamheid kunnen we voorop lopen.”