Vollegrondsgroenten Platform zorgt voor kennis en discussie

“We hebben nog een hoop werk aan de winkel’’, zegt Stefan van Heist wanneer hij samen met collega Henko Klement en proefveldhouder Joris Giesen een paar proefperceeltjes uitmeet. Het is de derde week van juni en nog niet de helft van de geplande proefobjecten op het Vollegrondsgroenten Platform is gezaaid of geplant. “Net als overal in Nederland heeft het weer ons hier flink parten gespeeld. Hopelijk houden we het nu eindelijk een tijdje droog, zodat we het werk vlot af kunnen maken en we in het najaar mooie resultaten kunnen laten zien.’’

Dit jaar staan er acht verschillende gewassen op het platform. Dat zijn knolselderij, savooiekool, wortelen, prei, boerenkool, sla, spinazie en stamslabonen – waarvan de laatste vijf nog gezaaid of geplant moeten worden. ,,Net als in andere jaren staat de gewasbescherming weer centraal en dan vooral hoe we de beschikbare middelen op de juiste plek in de schema’s kunnen plaatsen’’, vertelt Van Heist.

Behalve chemische middelen zijn dat in toenemende mate ook biologische middelen, zoals Serenade, FLiPPER Plus en XenTari. ,,Deze categorie gaat de komende jaren steeds meer deel uitmaken van ons middelenpakket. Door deze middelen zoveel mogelijk mee te laten draaien in proeven, wordt steeds duidelijker hoe je ze het beste in kunt zetten en wat je er, meerjarig gezien, van mag verwachten’’, aldus van Heist.

Volgens Van Heist sluit het Vollegrondsgroenten Platform goed aan op de uitdagingen die momenteel in de verschillende gewassen spelen. ,,Veel belangrijke chemische middelen zullen de komende jaren weg gaan vallen. Daar moeten we ons op voorbereiden, zowel met nieuwe spuit- en behandelschema’s, alsook met robuustere rassen. Verder is er vanuit de maatschappij een steeds grotere roep om de gewasbescherming te vergroenen. Op dit platform proberen we daar invulling aan te geven en hopen via kennisdeling en discussies weer een stap verder te komen.’’

Proefveldhouder Joris Giesen (Giesen Crop Research) meet samen met Stefan van Heist (Bayer) een proefperceel uit. Half juni moeten er nog veel gewassen de grond in.

Vooruitkomen met kennisdeling en discussie

Serenade in knolselderij

Als voorproefje van wat er straks in het najaar te zien zal zijn, pikken Van Heist en Klement er alvast vier proeven uit. Deze eerste is de tray- en grondbehandeling met Serenade in knolselderij. Voor deze proef zijn er vier objecten uitgezet: onbehandeld, alleen een traybehandeling met Serenade, alleen een grondbehandeling en een combinatie van een tray- én grondbehandeling. Hoewel de knolselderij amper een week eerder is geplant, is nu (derde week van juni ,red.) al effect van Serenade te zien.

De behandelde objecten hebben duidelijk een voorsprong en zijn beter ontwikkeld dan het onbehandelde plot. Van Heist laat met foto’s zien dat de tray-behandeling (direct na zaaien, door de plantenkweker) al heel snel een beter ontwikkeld wortelstelsel oplevert. “Daardoor zijn de planten vanaf de start weerbaarder tegen schimmelziekten als Fusarium en Pythium en hebben ze nu ook minder last van stress, veroorzaakt door het natte weer.’’

In het onbehandelde knolselderij-object zijn volop zwarte bonenluizen te vinden. Ook zijn de planten zichtbaar minder ontwikkeld dan de objecten waar Serenade is toegepast (tray- en grondbehandeling). “Dit bevestigt wat we in heel veel andere gewassen al veel langer zien; met Serenade zijn planten weerbaarder tegen ziekten en groeien beter‘’, aldus Van Heist.

Half juni komen de eerste wortelplantjes boven. Hier is Catania gezaaid, een Seminis-ras met relatief sterk en gezond loof. Het draait mee in een proef rondom weerbaarheid tegen ziekten (o.a. meeldauw en Alternaria).

FLiPPER Plus in savooiekool

Bij de proef in savooiekool is de focus gericht op de bestrijding van luizen. Henko Klement legt uit dat er meerdere schema’s met het biologische middel Flipper Plus (met proefveldontheffing, red.) rondom het luismiddel Sivanto Prime tijdens de bolvorming (BBCH 40) zijn uitgezet. “In deze proefzetten we Sivanto Prime op verschillende tijdstippen zowel voor als na Flipper Plus in en bekijken we wat de effecten daarvan zijn. Het belangrijkste dat Flipper Plus moet doen is populatieopbouw van luizen voorkomen. Dat het ook helpt om de luisbestrijding te vergroenen is natuurlijk mooi meegenomen’’, aldus de Crop Advisor.

Een belangrijke aanleiding om de proef aan te leggen is het wegvallen van de werkzame stof spirotetramat (o.a. in Movento en Batavia) na seizoen 2025. Van Heist is hier zeer duidelijk over: “Zonder de tweezijdig systemische middelen Batavia en Movento wordt de bestrijding van luis – en ook wittevlieg en trips – een gigantische opgave in heel veel gewassen. Bij de combinatie van Sivanto Prime en Flipper Plus zal het aankomen op een timing, zodat de luizen maximaal bestreden worden. Dat vraagt hele forse inspanningen, zowel van adviseurs als van telers.’’

Klement verwacht met het wegvallen van Batavia en Movento ook flinke problemen met wollige wortelluis in peen, met name tijdens drogere jaren. “Wollige wortellluis woekert ondergronds; daar kun je alleen met neerwaarts systemische middelen bijkomen. Als spirotetramat straks wegvalt, zie ik nog geen oplossing voor dit probleem.’’

Henko Klement en Stefan van Heist bekijken het proefobject met savooiekool.

Half juni zitten er al wat gaatjes in het blad, veroorzaakt door aardvlooien.

XenTari tegen rupsen

Als laatste halen beide Crop Advisors de proef in boerenkool aan waar het middel XenTari wordt toegepast tegen rupsen. Om een optimale bedekking van het middel op het blad te krijgen, worden er verschillende hechters en uitvloeiers getest. “Dit moet ertoe leiden dat XenTari niet als druppels, maar als een mooie film over het blad komt te liggen’’, zo verduidelijkt Van Heist. Tot slot benadrukt hij dat de Bacillus thuringiensisstam van Xentari tegen een zeer breed scala van rupsen werkt, waaronder het koolwitje, koolmotje en de kooluil, “Dat maakt het middel interessant in heel veel vollegrondsgroentegewassen.’’