‘Volgend jaar 20% minder asperge’

De gevolgen van vooral het overvloedige water manifesteren zich in asperge steeds duidelijker. Met name op plekken die langer in het water hebben gestaan, zie je stengels niet of nauwelijks boven komen. Die schade lijkt erger dan de schade als gevolg van de verwoestende hagelbui die op 23 juni in een strook over Zuid-Nederland trok.

Op een door Compas georganiseerde bijeenkomst op 30 juni bij Frank Swinkels in Ysselsteyn werden de asperges van Swinkels bekeken en de actualiteiten doorgepraat. Onder de aanwezigen menig teler uit Zuidoost-Nederland met waterschade en een aantal met hagelschade. Tijdens de rondgang over de percelen van Swinkels werd vooral naar de hagelschade gekeken. Afhankelijk van het perceel was er behoorlijk schade, waarbij het ras Cumulus de meeste afgebroken stengels had opgelopen. Een gevolg van het feit dat dit ras nu eenmaal wat zachtere stengels produceert en de schade bij Swinkels vooral werd veroorzaakt door de stevige wind(stoten) en minder door de hagelstenen. Op een perceel waar 14 dagen eerder werd gestopt was zo’n 40% van de stengels beschadigd; op een gedeelte waar eerder al werd gestopt en het gewas al meer loof had gevormd, was 90% geknakt.

Ook was de conclusie dat de hagelschade het volgende jaar natuurlijk productieverlies betekent. Alleen herstelt een aspergegewas geleidelijk, zeker als je er het jaar erop rustig mee omgaat. Een aanwezige ervaringsdeskundige kon dat bevestigen.

Uitval planten

Slechter is het gesteld als er sprake is van (langdurige) wateroverlast. Dan begint het met afsterven van haarwortels, maar het kan leiden tot uitval van (hele plekken met) planten. Dat verschijnsel doet zich op meerdere percelen in Zuidoost Nederland voor. In Ysselsteyn kwam met 270 millimeter in de maand juni het meeste water naar beneden. De belangrijkste remedie is proberen weer lucht in de grond te krijgen, zo snel als de grond dat toelaat.

Nasleep volgend jaar

Toch schatte insiders in dat er volgend jaar als gevolg van de extreme weersomstandigheden zo’n 20% minder asperges geoogst zullen gaan worden. Immers, dit jaar aangelegde percelen hebben tot juni een moeizame groei gekend; op percelen die deels onder water hebben gestaan, vallen planten definitief weg en door hagel zwaar getroffen percelen, zullen volgend seizoen behandeld moeten worden als of ze voor het eerste jaar geoogst worden. Zeker omdat de hagel toesloeg eind juni, een moment waarop de oogst (net) achter de rug is, er dus veel van de plant is gevraagd, de suikergehaltes laag zijn en de plant nog veel loof moet gaan vormen om weer op te laden. Een deel van het normale groeiseizoen gaat echter verloren.

Klepelen is maatwerk

De schade door hagel varieert, net zoals bij Swinkels, van perceel tot perceel. Op sommige percelen was de schade zo groot dat besloten is het gewas te klepelen om zo te zorgen voor een groeistimulans. Bij Swinkels ging de discussie daar ook over, maar de conclusie luidde dat klepelen alleen valt te overwegen als alleen nog ‘staken’ van pakweg een meter zijn overgebleven. Verder vraagt de schimmelbestrijding extra aandacht en moet bij flinke schade, zoals gezegd, het gewas volgend jaar niet te hard worden aangepakt. Schimmelbestrijding kan vaak het beste met een zo breed mogelijke boom bovenover het gewas worden uitgevoerd, omdat zakpijpen stroppen in het gewas en onder deze omstandigheden ook geen meerwaarde hebben.

Bovenover bijbemesten

Een bijbemesting om het gewas een handje te helpen lijkt wel op zijn plaats. Eind juni werden bij N-min monsters nitraatgehaltes gevonden, variërend van 5 tot 40 kilo. Het streefgetal is 70 à 80 kilo per hectare. Indien mogelijk kan dit met een rijenstrooier, anders is bovenover strooien een optie. Op sommige percelen is er de mogelijkheid zijn om te fertigeren via de irrigatieslangen.

Hagelstenen als biljartballen

Frank Swinkels heeft naast zijn 12 hectare asperge in de vollegrond nog op 3 locaties een kas, waarvan een van 1,4 hectare in Ysselsteyn. Van die kas sneuvelde 3.000 ruiten, vooral in het achterste gedeelte van de kas die op het zuiden ligt. “Ze praten over hagelstenen als tennisballen, maar ik zou ze liever als biljartballen willen bestempelen”, aldus de getroffen teler. De hagel trok vanuit het zuidwesten schuin over de kas. Hij was begin juli bezig met het vervangen van de ruiten en het zo goed mogelijk verwijderen van al het naar beneden gekomen glas. Dat valt echter niet mee door het flinke gewas dat de asperges in de brede beddenteelt inmiddels gevormd hebben. Daarom zullen de herstelwerkzaamheden nog weken in beslag nemen.

Bekijk een foto-impressie van de schade bij Frank Swinkels (foto’s Stan Verstegen).