Voedselveiligheid is een belangrijk onderwerp en vaak in het nieuws. Bij branchevereniging GroentenFruit Huis merken we dat dat nieuws regelmatig ongenuanceerd is, wat de publieke opinie negatief beïnvloedt. Het is belangrijk om de aanwezigheid van ongewenste stoffen in perspectief te blijven zien, zodat mensen niet onterecht bezorgd raken. Even terug naar de basis: wat is wat in voedselveiligheid.
Uit tien jaar intensieve monitoring van verse, onbewerkte groenten, fruit en paddenstoelen blijkt dat de voedselveiligheid in Nederland op een hoog niveau ligt. Dit blijkt uit analyses van meer dan 17.000 monsters die door Food Compass werden onderzocht op resten van gewasbeschermingsmiddelen. Dit gebeurt via een sectorale, risico gestuurde monitoring, waarbij het handelsvolume en eerdere analyseresultaten bepalend zijn voor het aantal monsters per product. De monitoring wordt uitgevoerd door onafhankelijke, geaccrediteerde instanties. Minder dan 3% van de monsters bevatte resten boven de wettelijke limiet, en 0,6% van de monsters had een overschrijding die ook de gezondheidsgrens overschreed.
MRL en gezondheidskundige grens
De voedselveiligheid van groenten en fruit is over het algemeen goed, maar er zijn altijd risico’s die gemonitord moeten worden. Groenten en fruit kunnen resten van gewasbeschermingsmiddelen bevatten. Er zijn strikte regels voor de maximale hoeveelheid van deze stoffen in voedsel, de maximale residu limiet (MRL).
De MRL geldt voor een specifieke combinatie van product en werkzame stof van het gewasbeschermingsmiddel en wordt bepaald op basis van twee factoren: goed landbouwkundig gebruik en geen risico voor de volksgezondheid. Goed landbouwkundig gebruik betekent dat de teler niet meer gewasbeschermingsmiddelen mag gebruiken dan nodig is om ziekten en plagen te bestrijden, zodat mens en milieu zo min mogelijk worden belast.
Niet iedere overschrijding is een risico voor de volksgezondheid
Zelfs als iemand heel veel van een bepaald product eet, mag de hoeveelheid van een rest gewasbeschermingsmiddel niet schadelijk zijn voor de gezondheid. Als er te veel gewasbeschermingsmiddel in een product zit, betekent dit niet meteen dat het product schadelijk is. Er is altijd een grote veiligheidsmarge ingebouwd.
Bij de meeste overschrijdingen van de wettelijke limiet is er geen risico voor de volksgezondheid. Bij sommige wettelijke overschrijdingen wordt ook de gezondheidskundige grens overschreden. Dan is een risico voor de volksgezondheid niet uitgesloten en wordt de betreffende partij groenten of fruit uit de handel genomen en vernietigd.
Strengere eisen supermarkten
Supermarkten hanteren vaak nog strengere normen voor residuen van gewasbeschermingsmiddelen dan wettelijk verplicht is. Hoewel dit bedoeld is als extra veiligheidsgarantie, legt het onnodige druk op de telers. Het aantal verschillende stoffen zegt namelijk niets over de daadwerkelijke toxiciteit, en is dus geen goede maat voor voedselveiligheid.
Inzet van verschillende gewasbeschermingsmiddelen is ook belangrijk om resistentie te voorkomen. Resistentie is een groot probleem in de wereld van gewasbeschermingsmiddelen. Resistentie is het vermogen van een ziekte of plaag om ongevoeligheid te ontwikkelen tegen de gebruikte stoffen. Bij de bestrijding van schimmels worden gewasbeschermingsmiddelen vaak gecombineerd ingezet om de schimmel zo goed mogelijk te bestrijden en resistentie te voorkomen.
Groenten en fruit zijn nog altijd het gezondste voedsel met de laagste milieu footprint. Het is niet in het belang van de consument om (onterecht) twijfel en paniek te zaaien over residuen van gewasbeschermingsmiddelen. Het is belangrijk dat mensen volop variëren met groente en fruit. Dat die goed voor je zijn, dát is een zekerheid die we in ieder geval hebben.
