Probleem: dubbellucht cultuurwielen aan de vooras wringen fors bij het keren op de kopakker. Akkerbouwer en uitvinder Jan Berkers vond een oplossing door de wielen op wens óf vast, óf vrij van elkaar te laten draaien. Zijn geheim: een luchtrem tussen de wielen.
Van een afstand doet het leidingwerk rondom de voorwielen denken aan een bandendrukwisselsysteem. Maar dat is het niet. Jan Berkers blokkeert zijn dubbellucht met een luchtrem.
De akkerbouwer uit Deurne (Noord-Brabant) wilde aardappels poten met dubbellucht rondom. De wielen staan ongeveer 75 centimeter uit elkaar; een aardappelrug past er dan precies tussen. Groot nadeel is de grote weerstand bij het sturen. Dat wordt gelijk duidelijk als Berkers stuurt met ontkoppelde dubbellucht; de wielen draaien dan bijna tegen elkaar in. Met een (traditionele) starre verbinding komen er dus flinke krachten op de vooras, of de stuurbekrachtiging komt simpelweg druk tekort. “Het werkt gewoon niet fijn met een starre dubbellucht. Vooral op kleine, hoekige percelen waar we veel moeten draaien.” Dus Berkers ging aan het sleutelen.
Trommelremmen
De oplossing vond hij in twee trommelremmen van een vrachtwagen. Een stalen buis van ongeveer 90 centimeter doorsnee dient als verbinding vanaf de originele velg. Daaraan laste Berkers de trompet van de luchtbediende trommelrem. Aan de andere kant, de remtrommel, laste hij de dubbellucht vast. “Die trommelremmen en lagers hebben niets te lijden. Ze zijn erop berekend om een zwaar beladen vrachtwagen tot een noodstop te brengen.”
Berkers gebruikt perslucht van zijn Fendt. Hij legde een luchtleiding van de achterbrug onderlangs de trekker naar voren. Hij bouwde eigenhandig een schakelkastje mét automatische functie. “Als ik op de kopakker draai, wil ik niet ook nog de trommelremmen moeten bedienen. Ik heb mijn handen dan vol aan de bediening van de pootmachine”, legt hij uit. De akkerbouwer tapt het werkstandsignaal van de trekker af. Dit geeft aan of de hefinrichting heft of aan de grond staat. De trommelremmen grijpen zo automatisch vast als de hef zakt, en laten de buitenwielen los als de chauffeur de pootmachine optilt.
Vermarkten
De pootcombinatie draait nu naar tevredenheid zijn tweede pootseizoen. Sinds de bouw is ‘ie niet meer los geweest. Berkers gaat uitzoeken of er markt is voor zijn uitvinding: “Ik weet zeker dat akkerbouwers en loonwerkers interesse hebben. Het is vooral de vraag of zij een meerprijs voor dit systeem over hebben.” In dat geval denkt hij het in eigen werkplaats op bestelling te bouwen.
Vanwege verschillende rijafstanden (dit scheelt soms enkele centimeters) en bandenmaten verwacht Berkers dat iedere ‘vrijloop dubbellucht’ speciaalbouw is. Enige eis aan de trekker is dat er perslucht aanwezig is.