Vlaamse aardbeibedrijven draaien gemiddeld zwarte cijfers

De gemiddelde jaarlijks beteelde oppervlakte van de onderzochte bedrijven is 4,09 ha (409 are) met circa 150 ton productie per jaar. Dit staat beschreven in een recente inventarisatie van het Vlaamse Departement Landbouw & Visserij onder de titel ‘Aardbeienteelt in Vlaanderen’.

De bedrijfseconomische informatie in de rapportage komt van 46 aardbeibedrijven die zijn aangesloten bij het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN). Dit is een boekhoudnetwerk dat valt onder het Departement Landbouw & Visserij. Het totaal aantal aardbeibedrijven in Vlaanderen wordt geschat op 530.

Uit de economische cijfers komt naar voren dat tegenover de positieve uitkomsten voor de gespecialiseerde aardbeibedrijven, de resultaten van de onderliggende teeltwijzen sterk uiteen kunnen lopen, voor enkele teeltwijzen resulterend in een structureel negatief resultaat.

Vollegrond kost geld

In de studie is gekeken naar 6 in de praktijk voorkomende teeltwijzen: openluchtteelt vollegrond en vollegrond substraat, kappen/tunnels vollegrond, kappen/tunnels met substraat kasteelt zonder verwarming en kasteelt met verwarming. Voor al deze teeltwijzen vielen het bruto-saldo (totale opbrengst -/- variabele kosten) en familiaal arbeidsinkomen (FAI, bruto-saldo -/- vaste kosten exclusief eigen arbeid) positief uit. Het hoogste familiaal arbeidsinkomen werd gerealiseerd met verwarmde kasteelten, het laagste familiaal inkomen viel toe aan de openluchtteelten in de vollegrond.

Van de 6 teeltwijzen schieten er 4 in de rode cijfers wanneer ook de (marktconforme) vergoeding voor de eigen arbeid (van ondernemer en familie) op basis van het aantal gewerkte uren wordt meegenomen. Deze berekende kosten (die geen uitgaven zijn) worden dus niet in alle gevallen vergoed. Voor de verwarmde kastteelten resulteert gemiddeld een netto bedrijfsresultaat van € 4,45 per vierkante meter, op afstand gevolgd door kappen/tunnels in de vollegrond met € 0,80 nettoresultaat per vierkante meter. Aardbeien telen in de open lucht, onder kappen/tunnels op substraat en koude kasteelten lieten allemaal een negatief resultaat zien: ze kostten in de periode 2012 – 2016 bedrijfseconomisch gezien meer dan ze in het laatje brachten.

Mix teeltwijzen positief

Op bedrijfsniveau gezien – waarbij in de studie werd gekeken naar jaarlijks 16 tot 18 gespecialiseerde aardbeibedrijven, (met meer dan 2/3 van hun opbrengst uit de verkoop van aardbeien) – was het beeld wat gunstiger: het gemiddelde gespecialiseerde bedrijf combineert gemiddeld 2,5 teeltwijzen, waarbij het mindere resultaat van de ene teeltwijze wordt gecompenseerd door een of meer andere teeltwijzen. Van 2012 tot 2016 varieerde het bruto saldo tussen € 4,62 en € 6,46 per vierkante meter, en het netto-bedrijfsresultaat van -/- € 0,42 (in 2012) tot € 1,70 (2015) per vierkante meter. Gemiddeld over alle jaren kwam het netto-bedrijfsresultaat uit op € 0,62 per vierkante meter

Elsanta grootste aandeel

De Belgische aardbeiensector verhandelt via producentenorganisaties (Coöperatie Hoogstraten, veilingen REO en Belorta) circa 50.000 ton aardbeien, goed voor jaarlijks € 150 miljoen omzet. Het belangrijkste ras in de periode 2015 tot en met 2017 was Elsanta met gemiddeld 36.000 ton (ruim 70% van de totale productie). De jaarlijkse middenprijs voor Elsanta varieerde van € 3,01 tot € 3,44 per kilo. Portola volgt op de tweede plaats (2150 ton in 2015, 2810 ton in 2017, middenprijs € 2,40). Daarna: Sonata (2700 ton, € 3,50 – € 4,71), Darselect (619 ton in 2015, 281 ton in 2017) en Clery (470 ton, € 3,30 – € 4,70).