Verssectoren slaan handen ineen

Afgelopen maandag hebben we met de andere verssectoren om de tafel gezeten op initiatief van GroentenFruit Bureau.

Onderwerp van overleg was het Versmanifest dat eerder al door mij is opgesteld en is geïntroduceerd tijdens het Versmarketeers-event. De essentie van het manifest is dat we de kracht van verse, pure basisproducten onvoldoende benutten. We moeten veel meer de natuurlijke kracht van de producten communiceren. En we moeten ons niet door prof. Katan en consorten laten verleiden om per stofje uitspraken te doen of het wel of niet gezond is.

Vorige week hoorde ik Katan op de radio weer zeggen dan niet bewezen is dat groente en fruit gezond zijn. De trend in de wetenschap is dat we veel ‘holistischer’ moeten denken. Wat is het effect van groente als geheel? Of van zuivel als geheel? En als we dan luisteren naar mensen als Michael Pollan dan is er geen twijfel meer. Gelukkig zijn de Katans steeds meer in de minderheid. Dus in plaats van ons telkens te moeten verdedigen moeten we ons veel meer vanuit onze eigen kracht profileren, samen met de andere sectoren. Want moeder natuur heeft niet voor niets groente, fruit, zuivel, vlees, vis, graan en aardappels geleverd. Sterker nog: ons lijf is ermee geworden wat het nu is.

De zuivelsector heeft het initiatief omarmd en waarschijnlijk gaan andere sectoren volgen. We gaan intensief samen optrekken en opinievormers, overheid, Voedingscentrum en het publieke debat opzoeken. We gaan voorkomen dat zomaar kaas uit de schijf van 5 wordt gehaald en wordt vervangen door soja of dat industriële aanbieders met fruit koketteren terwijl er vaak maar een miniem percentage in het product zit. En we gaan ervoor zorgen dat schoolfruit en schoolmelk blijven, dat instellingen gezonder met groente gaan koken, dat ook restaurants groente weer centraal zetten en niet als garnituur. We zullen onze gezonde Hollande eetcultuur (groente éérst) moeten behouden (naast alle lekkere uitstapjes), want nog maar 48 procent stelt de maaltijd primair vanuit de groente samen. Een mooie ondergrens zou ik zeggen.

Wat zegt dit manifest?

 
Samen eten is gezond eten

1. Samen eten is beter eten. Het geeft meer smaak en beleving maar draagt ook bij aan je gezondheid. Gezinnen met kinderen die samen aan tafel eten, eten gezonder.

2. Samen fruit gebruiken op scholen is gezond en het stimuleert het thuisgebruik, zo blijkt uit onderzoek. Laten we zorgen voor een gezondere lunchcultuur die sterk bijdraagt aan de leerprestaties van kinderen.

3. Samen eten in instellingen maakt cliënten gelukkiger én gezonder. Aandacht voor het eetmoment, een gedekte tafel en verse voedingsmiddelen dragen bij aan beter leven. Groente en fruit zijn bij instellingen een ondergeschoven kindje. Het succes van werkfruit zou ook doorvertaald moeten worden naar gezondheidsinstellingen. Het Convenant Gezond Gewicht zou daar aan moeten bijdragen.

Praten over eten is gezond

4. Praten over eten leidt tot meer kennis over eten. Laten we daarom meer verhalen vertellen over eten. Over de samenstelling van onze maaltijd, over waar de producten vandaan komen en over hoe ze geproduceerd worden. Hoe kunnen we ertoe bijdragen dat de consumenten meer verhalen aanreiken over onze basisproducten (met weinig communicatiebudget)?

5. Verhalen beginnen bij verse basisproducten. Want die zijn eerlijk, puur en herkenbaar. Ze zijn van agrarische oorsprong en vol verhalen die we veel meer moeten meegeven aan onze producten.

6. De ervaring laat zien dat als je meer betrokken bent bij het eten (en er meer overpraat) je er ook meer van geniet.

7. Meer kennis over eten maakt dat je zelf beter kan bepalen wát je kookt, wát je eet en hoeveel je eet. Kinderen die ‘zelf’ kiezen, ‘zelf’ opscheppen en ‘zelf’ koken zijn meer betrokken en eten later gezonder.

Een eetcultuur draagt bij aan beter eten en beter leven

8. Ons lichaam is gevormd in een tijd waarin we anders aten dan de laatste vijftig jaar. Ons eetpatroon was oorspronkelijk gebaseerd op groente, fruit, noten, zaden, zuivel, eieren, vlees (met mate) en vis. Michael Pollan zegt dan ook: Eet vooral planten.

9. We zijn allemaal onderdeel van een eetcultuur. Elke eetcultuur heeft zijn eigen tradities, gebruiken, etiquettes en culinair erfgoed. Deze verschillen van land tot land. Laten we onze gezamenlijke eet- en tafelcultuur koesteren, cultiveren én verder ontwikkelen.

10. Nederlanders kiezen al eeuwenlang éérst de groente bij de warme maaltijd, en vervolgens de overige maaltijdcomponenten. Hierin onderscheidt de Nederlandse keuken zich van veel andere landen. Dit is een geweldige basis.

11. De cultuur van ‘eerst een boterham hartig en dan een boterham zoet’ heeft sterk bijgedragen aan een gezondere generatie dan ooit. Laten we dit in ere herstellen.

12. Restaurants kunnen groente veel prominenter op de kaart zetten, evenals traditionele Hollandse kazen, vleesproducten en vissoorten. Gelukkig worden groente in restaurants belangrijker volgens Michelin. De Nieuwe Nederlandse Keuken van Albert Kooy focust op 80 procent planten en 20 procent dierlijk op het bord.

13. We hebben een eetcultuur met gevestigde tradities waarin versproducten een voorname rol spelen. We kunnen gerust spreken van een culinair erfgoed dat we niet op willen geven, omdat we er zoveel kennis en ervaring in hebben geïnvesteerd en omdat het zo belangrijk is voor een gezonde leefstijl.

Vers neemt heft in eigen hand

14. Over verse groente, vlees, vis, aardappelen, zuivel, fruit en graan is zoveel te vertellen. Over diversiteit aan soorten, over seizoenen, over de natuurlijke kracht van versproducten, over dat ze direct van het land komen, over waarom onze voorouders ze aten. De overheid werkt hard aan een gezonde levensstijl. Onze traditionele eetcultuur, en de rol van versproducten daarin, dient méér aandacht te krijgen.

15. Vanaf nu zorgen de verssectoren zelf voor een samenhangend verhaal over onze eetcultuur, ons culinaire erfgoed, de Hollandse keuken en onze boeren. Er zit zoveel meer in basisvoedingsmiddelen als brood, vlees, eieren, groente en fruit, melk, (boeren)kaas, roomboter en vis! Deze bevatten van nature immers de voedingsstoffen die we nodig hebben om gezond te blijven. En dat willen we vertellen ook!

16. Laten we een positief verhaal vertellen over onze voeding.

17. Onze versproducten en versproducenten vertellen zelf hun eigen eerlijke verhaal; ze zijn hun eigen medium.

18. Samen Beter Eten Beter Leven met de Merken van Moeder Natuur. Doe mee!