Veredeling focust op consument, daarna resistentie

Veredelingsbedrijven richten zich in octrooiaanvragen voor planteigenschappen vooral op de consument (smaak, inhoudstoffen en houdbaarheid) en daarna op resistentie.

Van een totaal van 200 onderzochte Europese octrooiaanvragen was 42 procent gericht op consumenteneigenschappen en 30 procent gericht op resistentie. Dat blijkt uit een steekproef van LEI Wageningen UR op 200 octrooiaanvragen. Daarna komt de productie van hybride rassen (15 procent).

De onderzoekers hebben naar de visie gevraagd van veredelingsbedrijven over octrooibaarheid van eigenschappen. De meningen liepen uiteen of het kwekersrecht voldoende mogelijkheden biedt om via rassen de investeringen terug te verdienen, of dat daarnaast ook octrooibescherming nodig is voor de ontwikkelde technieken of producten anders dan rassen.

Bescherming

De geïnterviewde bedrijven bleken het erover eens dat complexe introducties van eigenschappen  gepaard gaan met forse investeringen die men graag goed beschermd wil zien. In het geval van ziekteresistenties vraagt de markt om rassen en kunnen concurrerende veredelaars een dergelijke verbetering nauwelijks negeren.

Octrooien op eigenschappen belemmeren wel de commercialisering, stellen de onderzoekers, maar dat is alleen juridisch vast te stellen. Veredelingsbedrijven zullen genetisch materiaal daarom screenen op de mogelijke aanwezigheid van geoctrooieerde eigenschappen voordat ze ermee gaan kruisen.

Groei

Het jaarlijks aantal octrooiaanvragen met betrekking tot conventionele veredeling is gestaag gegroeid vanaf de jaren tachtig, maar blijft beperkt ten opzichte van het aantal octrooiaanvragen voor transgene planten (zonder conventionele veredeling).

Onder de gebruikte conventionele technieken om nieuwe eigenschappen in planten aan te brengen bevonden zich naast het basale kruisen en selecteren ook andere technieken, zoals mutagenese en celfusie. Celfusie maakt gebruik van genetische variatie uit slecht kruisbare soorten mogelijk. Mutagenese kan nieuwe variatie creëren, of variatie die moeilijk in genetische bronnen te vinden is.

DNA-merkers

Bij twee-vijfde van de 200 gedetailleerd onderzochte octrooiaanvragen spelen DNA merkers om de betrokken eigenschappen te volgen in het kruisingsprogramma een rol. Bij deze octrooiaanvragen kan in de toekomst een probleem optreden tussen aanvragen voor verschillende eigenschappen, stellen de onderzoekers.