Natuurlijk allemaal de allerbeste wensen voor 2019 gewenst. En laten we met elkaar vooruit kijken en niet, zoals nu dat ik dit aan het schrijven ben, alleen maar áchteruit naar het afgelopen jaar.
Dat is geweest en er zijn nog uitdagingen genoeg voor komend jaar. Het Haagse klimaatakkoord bijvoorbeeld. Natuurlijk zien we allemaal dat er iets verandert, maar de opgave voor 2030 en daarna tot 2050 is een hele uitdaging. Minder grondbewerking, meer vanggewassen en groenbemesters, meer organische meststoffen in de grond.
Verdienmodel of inlevermodel?
Ik zie ook een aantal keren in het rapport van Ed Nijpels het woordje ‘verdienmodel’ voorbijkomen. Nu ben ik maar een fruitteler, maar tussen alle regels door zie ik voor mijn bedrijf nog geen verdienmodel en dat is wel zorgelijk. Voor de tuinbouw lijkt het ook wel een beetje op een inlevermodel.
‘Tussen alle regels van het Klimaatakkoord door zie ík nog geen verdienmodel.’
Grond inleveren
Want we zien dat de wereldbevolking groeit en dat mensen in veel landen steeds meer te besteden hebben. In Nederland moet meer gebouwd worden én we willen meer natuur hebben. Maar overal waar ik als bestuurder aan tafel kom, hoor ik dat wij als Nederlandse boeren en tuinders grond moeten inleveren. Is het niet voor de bouw van huizen, dan is het wel weer een weg of natuur. Terwijl we ook extensiever moeten telen, wat juist méer ruimte vereist.
Geld wordt het probleem
Maar goed, de afspraken staan op papier. Nu de uitwerking. Om de doelen en de ambities te halen in 2030 en 2050 is er een continue ontwikkeling van innovatieve technieken en maatregelen nodig en dus ook geld om dit te kunnen betalen. Mijn inschatting is dat dit het probleem wel eens kan gaan worden, want ergens in het rapport van Nijpels las ik dat alle consumenten in 2050 een klimaatvriendelijke keuze maken. Dat is dan wel te laat. Want waar moeten wij als telers ondertussen ons verdienmodel op laten draaien?
En dit is nog maar een van de uitdagingen waar we voor staan. Eerst komt er nog een brexit. Daar ga ik maar niets over schrijven, want dan wordt mijn stukje te lang.