Verbazing over megaclaim GMO groente en fruit

Van verschillende kanten wordt verbaasd gereageerd op de Nederlandse opstelling bij de terugvordering van 52 miljoen euro GMO-subsidies.

Die claim volgt uit controles uit 2009 en 2011. Het is ongebruikelijk dat Nederland zich neerlegt bij een zeer forse terugbetaling van 52 miljoen euro. Nog voordat het besluit officieel door de Europese Commissie is genomen, heeft oud-staatssecretaris Sharon Dijksma vlak voor haar vertrek gezegd niet in beroep te gaan. De terugvordering komt bovenop die over de jaren 2007-2009 toen Nederland tot het Hof van Justitie procedeerde. Dat ging om 22,4 miljoen euro. Het bedrag van 52 miljoen euro wordt formeel niet terugbetaald, maar wordt door de Europese Commissie ingehouden.

Nu kiest Nederland dus niet de  beroepsroute; Nederland legt zich neer bij de terugvordering. Deze claims worden meestal aangevochten omdat het een manier is om de financiële impact te verminderen. Dijksma zegt dat bedrag al te hebben gedecimeerd in discussie met het Brusselse organen. Aanvankelijk bestond de vrees van terugvordering van 187 miljoen euro. Bronnen stellen dat Dijksma dit bedrag meldt in haar brief om het bedrag van 52 miljoen euro acceptabel te laten klinken.

Behalve dat Dijksma geen heil ziet in een beroepsprocedure, wil ze ook de sector niet langer in onzekerheid houden bij zo’n procedure die jaren kan duren. De stap lijkt daarmee verband te houden met de toezeggingen in het plan Veerman om de GMO-problemen op te lossen in ruil voor de inzet van telersverenigingen om samen te werken en de inzet van de Rabobank om te herstructureren.

De vraag is alleen wie de rekening betaalt. Nu Nederland niet in beroep gaat om het bedrag te drukken, ligt het niet voor de hand dat de telersverenigingen moeten betalen. Daarover heerst nog onduidelijkheid. Dijksma zegt de terugvordering al te hebben ingezet, maar of ze daarbij refereert aan de eerdere terugvordering voor het enten en inzet van bijen, is niet duidelijk.  Het ministerie heeft nog niets gecommuniceerd over de oorzaak voor de terugvordering. Ligt het aan de erkenning van producentenorganisaties, een gebrekkige controle of geen doelmatige inkoop?

De Europese Commissie vond in 2009 onregelmatigheden, waarna de controleurs Nederland extra controleerden in de jaren die volgden. Een GMO-controle in België in 2009 werd erdoor zelfs uitgesteld.