Sinds 2019 zijn in het Verenigd Koninkrijk twaalf uitbraken van ToBRFV vastgesteld. Daarvan zijn er drie nog niet schoon, allen uit 2024.
Dat stelt plantgezondheidsdienst Defra desgevraagd. Die dienst voert de bestrijding van ToBRFV, uit omdat het daar nog de hoogste status heeft (Q-organisme). In Europa is die status afgezwakt en wordt uitroeiing niet meer verplicht door regelgeving.
Niet in een keer uitgeroeid
Engeland telde tot nog toe twaalf uitbraken van het tomatenvirus ToBRFV. In 2019 was dat één besmetting, vijf in 2020, één in 2022, twee in 2023 en drie vorig jaar. Dat op negen bedrijven de bestrijding succesvol was, is een behoorlijk percentage. In Nederland meldde de NVWA duidelijk lagere percentages bedrijven waar het virus succesvol werd bestreden.
Niet alle uitbraken werden in één keer uitgeroeid. Eén van de besmette bedrijven in 2020 werd in 2022 opnieuw getroffen, maar in 2023 weer schoon verklaard na tests van het nieuwe gewas. In 2024 vonden nog eens drie uitbraken plaats. Op alle drie de locaties worden uitroeiingsmaatregelen toegepast.
Monitoring zet door
De plantgezondheidsdienst doet zelf actief monitoringsonderzoek op teeltbedrijven en verpakkingslocaties, stelt Defra. “Van het voorjaar van 2020 tot 2024 voerde de PHSI toezicht uit op tomaten- en paprikavermeerderingskwekerijen, productiekwekerijen en verpakkingslocaties voor ToBRFV. Dat betekent bemonstering en testen van planten en fruit waar nodig, en traceringsactiviteiten op bevestigde positieve locaties.” Komend voorjaar van 2025 staat ook een surveillanceprogramma op het programma, waarbij ook de besmette bedrijven uit 2024 worden meegenomen.
Omdat ToBRFV een quarantaineplaag is, gelden regels voor de invoer en verplaatsing van zaad en planten van tomaten en paprika. Tomaten- en paprikazaad uit alle derde landen (inclusief de EU) zal ook in GB worden bewaard en getest wanneer het voor het eerst wordt geïmporteerd.
Import van besmette vruchten
In 2023 werd in de omgeving van York een onderzoek gedaan op 54 verpakkingen geïmporteerde tomaten uit elf supermarkten. Op meer dan 80% van het geteste fruit werd detecteerbaar het virus aangetroffen. Bij 20% van het fruit was de uitkomst zo duidelijk dat het van geïnfecteerde planten afkomstig moet zijn geweest uit Marokko, Spanje, Italië en Nederland.
Het Verenigd Koninkrijk houdt vast aan de quarantainestatus van het virus, ook nadat de EU de status verlaagde. Die stap heeft de Britse overheid gewogen. “In overeenstemming met de wetgeving wordt de effectiviteit van deze maatregelen in het oog gehouden in het licht van ontwikkelingen en nieuwe informatie over ToBRFV.”
