Uitbraak ToBRFV in Nederland

TuinbouwAlert zegt zelf wel geruchten te hebben vernomen, maar heeft nog geen officiële meldingen binnengekregen. Op de website van TuinbouwAlert staat een meldingsformulier voor situaties die de voedselveiligheid of de plantgezondheid in gevaar kunnen brengen. Daarbij dient te worden aangetekend dat voor ToBRFV geen meldingsplicht bestaat omdat het virus (nog) niet de Q-status heeft. In dat geval zou bovendien niet TuinbouwAlert, maar NVWA het meldpunt zijn.

In ieder geval 2 bedrijven

Verschillende bronnen, die niet bij naam genoemd willen worden, bevestigen onafhankelijk van elkaar de besmetting van een tomatenbedrijf in het Westland. Het bedrijf is lid van dezelfde telersvereniging als een ander bedrijf waarop afgelopen najaar verdachte symptomen zijn waargenomen. Die teler zei hierover eerder tegen G&F dat het om ‘vals alarm’ ging. Maar een deskundige ooggetuige zei ‘zich totaal niet herkennen in die opmerking’.

Bladsymptomen van het ToBRF virus. – Foto: Archief G&F

Isoleren en teelt wisselen

Naast dit Westlandse bedrijf zou ToBRFV ook zijn aangetroffen op een tomatenbedrijf in Middenmeer. Dit bedrijf is lid van een andere telersvereniging. Het zou gaan om 1 afdeling waar de teeltwisseling normaal gesproken al in april zou plaatsvinden. Dat wordt nu waarschijnlijk vervroegd. In de tussentijd gaat al het product in eenmalige fust en wordt alles op het bedrijf zelf handelsklaar gemaakt. Er vindt geen transport van product meer plaats naar het dc of het centrale verpakkingsstation.

Hygiëneprotocol

De vondst van ToBRFV zorgt voor veel onrust. Sectororganisaties en telersverenigingen voeren op dit moment koortsachtig overleg over hoe om te gaan met deze uitbraak. Voor commentaar is het blijkbaar nog te vroeg. De verwachting is dat TuinbouwAlert eerdaags met een verklaring naar buiten zal komen. Al langere tijd bereidt dit samenwerkingsverband (gecoördineerd door GroentenFruit Huis, met Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), LTO Nederland, Glastuinbouw Nederland en Plantum als deelnemers) maatregelen voor. Zo zal binnenkort een specifiek hygiëneprotocol tegen ToBRFV bekend worden gemaakt.

Duitse ervaring

ToBRFV begint een steeds mondialer probleem te worden. Na Israël en Jordanië dook het al op in Mexico, de VS, Italië (Sicilië en vasteland) en dichterbij: Straelen, net over de grens bij Venlo. In de laatste 30 jaar is er voor de tomatenteelt geen virus geweest met zo’n hoog risicoprofiel als ToBRFV. Het is niet alleen erg besmettelijk (mechanische verspreiding) en op vele manieren overdraagbaar (ook via hommels). Het is daarbij bijzonder persistent: het kan lange tijd overleven buiten de plant, op gladde oppervlakten, aan gereedschappen. Bovendien zijn specifieke desinfectiemiddelen nodig om het te doden. In Duitsland wordt hiervoor natriumhypochloriet en benzoëzuur gebruikt.