“Altijd aan al mijn verplichtingen voldaan en dan gaan ze je bedrijf hertaxeren en dan sta je zogenaamd onder water is er ineens een probleem.”
De tuinders die gisteravond naar in De Lier kwamen voor een door Stichting Kredietverdriet belegde informatiebijeenkomst over problemen met kredietverstrekkers, hebben soortgelijke boze verhalen. De resultaten uit hun gewone exploitatie zijn redelijk tot goed, maar hoge financieringslasten en ongunstige herberekeningen van hun eigen vermogen zetten de zaak onnodig in een ander daglicht. In het beste geval levert dat een brief op waarin de bank mededeelt dat er een procent opslag komt op de rente.
“En als je dan vraagt waarom, dan zeggen ze ‘omdat de sector in zwaar weer verkeert’. Maar ik ben toch niet de sector?” Een van de tuinders somt op hoe de bank met voorstellen om de negatieve waarde van zijn renteswap te herfinancieren zijn bedrijf vervolgens alleen maar verder het moeras in trekt. Maar dat ondanks alles hij ook na hertaxatie toch nog ‘een eigen vermogen van 25 à 30 procent’ heeft. Wat nog relatief riant is.
Andere tuinders klagen erover dat het geen geheim is dat door de algemene waardedaling van grond en onroerend goed de meeste bedrijven onder water staan. “Dat er dan mannetjes die geen enkel gevoel hebben voor de tuinbouw gaan hertaxeren, wat heeft dat voor zin? Dan komen bedrijven in bijzonder beheer en ben je overgeleverd aan mensen van een groot hoofdkantoor, zonder kennis van de ondernemers die erop zitten. Hoe kan dat allemaal gebeuren in een coöperatie? Wíj zijn toch de bank?”
Een tuindersvrouw die met haar man ook in bijzonder beheer is terecht gekomen hoopt daar toch ook weer in samenspraak met de bank uit te kunnen komen. “Maar het heeft wel de druk nog wat meer verhoogd. We hebben op onze vragen hele boekwerken van de bank ontvangen met uitleg zwart op wit waarom we rente-opslag kregen en we daarna in bijzonder beheer kwamen. Je hebt natuurlijk helemaal geen tijd en geen adem om dat allemaal te gaan bestuderen, laat staan aan te vechten. Het was vanavond wel heel leerzaam om meer over alle mogelijke opties te horen.”
Algemene voorwaarden aanvechtbaar
Het beroep van een bank op de algemene voorwaarden is volgens jurist Jan Stappers van Litigation Capital Group niet altijd houdbaar. Een eenzijdig verhogen van rente en aflossingen kan volgens hem wel degelijk aanvechtbaar zijn. “Ook al staan daar twee handtekeningen onder, dan wil het nog niet zeggen dat die voorwaarden daarmee ook allemaal rechtsgeldig zijn. Een rechter kan die voorwaarden toetsen op algemene rechtsbeginselen of ze op grond van ongelijke krachtsverhoudingen tussen twee contractpartners beoordelen. Vooral kleine kredietnemers kunnen op die manier in bescherming worden genomen.”
Volgens Jelle Hendrickx van Stichting Kredietverdriet is de noodzaak om renteopslagen aan ondernemers in rekening te brengen niet zozeer veroorzaakt door de problemen van de sectoren als wel door ‘de financiële wespennesten waar de banken zich zelf in hebben gestoken’.
De manier waarop banken nu, om maar aan hun eigen financierings- en vermogenseisen te kunnen voldoen, ondernemers onder druk zetten, zou volgens Hendrickx heel goed kunnen gelden als ‘onrechtmatige daad’. De onvrede over de gevolgen van renteswaps ‘waar ze nooit om hebben gevraagd en nooit wat aan hebben gehad’ en over het feit dat zij nu opdraaien voor alle gevolgen van de door de banken overdadig gefinancierde overproductie, kan volgens Hendrickx ook wel degelijk in juridische procedures verwoord worden. “Alles staat of valt wel bij het verzamelen van voldoende hard bewijsmateriaal. Rechters in Nederland kijken naar feiten die zwart op wit staan. Dus bewaar alle correspondentie, alle cijfers en neem liefst al je gesprekken op. Dat is met je smartphone een kleine moeite.”
Klik hier voor meer informatie over de plannen van Stichting Kredietverlies.