In Trouw van zaterdag 30 april stond een column van Jelle Brandsma, normaal gesproken een zeer gewaardeerde collega-columnist.
Maar dit keer kwam hij aan mijn wereld, de wereld van de tuinbouw. De titel van de column was “Tuinbouw stuit op de grens: goedkoper kan het niet”. Jelle heeft gelijk als het gaat om concurreren op kostprijs; daarvan lijkt inderdaad de grens bereikt. Maar hij vliegt uit de bocht als hij naar een oplossing zoekt. En wat ik echt, eerlijk waar, nog nooit eerder heb gedaan, ik heb een brief gestuurd naar de krant. Die toch nog tot mijn verbazing deze maandag 2 april is afgedrukt. Ingekort weliswaar, want de laatste regels zijn weggelaten. Toch bleef mijn punt ongewijzigd. Nu maar hopen dat veel beleidsmakers deze brief lezen!
Tuinders zitten klem
Jelle Brandsma geeft met de laatste alinea van zijn column ‘per saldo’ weinig blijk van realisme of kennis van de markt. “De tuinders moeten in staat zijn om door een hogere prijs voor hun oogst de afhankelijkheid van lage lonen te verminderen.” Idealiter zou dat zo moeten zijn, inderdaad. In de praktijk geldt echter dat de supermarkten kiezen voor de goedkoopste aanbieder. Kijk maar wat er in de schappen ligt: vlees uit Ierland, groente uit Spanje. U dacht toch niet dat dat daar ligt omdat het beter, smakelijker of milieuvriendelijker is? Als onze tuinders geen (goedkoop) personeel kunnen inzetten, dan verplaatst de productie van voedsel zich naar het buitenland. Mooi voorbeeld; wie plukken de aardbeien in Zuid Italie? Dat zijn dezelfde Bulgaren en Roemenen. Alleen plukken ze daar voor iets meer dan de helft van het salaris dat ze in Nederland krijgen. De aardbeien liggen voor dezelfde prijs in de Nederlandse schappen. Geproduceerd met gewasbeschermingsmiddelen die hier al lang verboden zijn. Het probleem is dus veel gecompliceerder dan Jelle Brandsma in zijn column schetst. De Nederlandse tuinders staan met hun rug tegen de muur. Nederlandse werkelozen hebben blijkbaar wel keus, werken voor hun geld of thuis zitten met een uitkering. Dat structurele probleem wordt nu afgewenteld op de tuinbouw. Daar waren ze altijd al welkom, maar blijkbaar zitten ze dus liever thuis.