Tuinbouw ook kwetsbaar als chemie gastaks krijgt

Dat blijkt uit een inventarisatie van bureau Berenschot. De glastuinbouw zit midden in een proces waarbij vrijstellingen op energiebelasting worden afgebouwd. Dat raakt de sector hard. Ook indirect zijn effecten te verwachten als andere industrieën volgen.

Mogelijke afschaffing van de fiscale vrijstelling op brandstoffen in non-energetische sectoren raakt de productieketen voor kunststoffen, ammoniak (onder andere kunstmest), industriële gassen en basischemicaliën. Met het afschaffen van deze vrijstellingen zijn grote bedragen gemoeid, oplopend tot in totaal € 8 miljard. Berenschot keek naar wat de consequenties zijn. De glastuinbouw is op meerdere manieren kwetsbaar voor deze fiscale maatregelen. Bij de productie van kunstmest en industriële gassen is de glastuinbouw afnemer van kunstmest, CO₂ en (in Zeeland) warmte. De maatregel zou dus tot hogere prijzen leiden voor de voedselvoorziening, onder meer in groenten en fruit, of juist het wegvallen van deze leveranties.

Afweging complex

Het onderzoek van Berenschot schetst duidelijke nadelen van deze mogelijke maatregel. Het wegvallen van het Nederlandse aanbod kunstmest zal de Russische kunstmestexport (die niet is gesanctioneerd) waarschijnlijk in de kaart spelen. Nederland is nu goed voor 20 procent van de Europese kunstmestproductie.

De maatregel zal deze Nederlandse industriebedrijven onverwacht hard raken. Dat heeft impact op het vertrouwen en de voorspelbaarheid van de overheid, denkt Berenschot. Ook zien de onderzoekers dat het effect op de CO2-winst beperkt is door weglekeffecten. Er kan bijvoorbeeld meer ammoniak geïmporteerd worden.

Daar staat tegenover dat de vraag naar kunstmest in de toekomst kan terug vallen door meer gebruik van organische reststromen voor directe bemesting van gewassen.