Laatst vroeg ik ergens rondom Naaldwijk de weg naar het strand. De man bleek een Oost-Europeaan die in goed Nederlands uitlegde wat de makkelijkste route naar Monster was.
Ik schatte in dat hij Pools was; één op de dertig inwoners van Westland is Pool. Een belangrijk deel wil blijven, in echte huizen wonen en hun gezin daar zien opgroeien.
Schijnwerpers ook na verkiezingstijd
De maatschappelijke rol van arbeid in de tuinbouw en de rol van buitenlands personeel staan in verkiezingstijd meer in de schijnwerpers. Dat wil niet zeggen dat het onderwerp weer verdwijnt na maart. Er waait een andere wind in Europa tegen vrij verkeer van arbeid. Ook bestaat de vrees dat de Polen straks in eigen land genoeg werk vinden.
Zuigt Polencomplex banen weg?
Die politieke argwaan tegen buitenlandse werknemers is er duidelijk. De Socialistische Partij (SP) signaleert steeds meer verdringing door Polen op Nederlandse banen. Het duidelijkst was dat zichtbaar in de reactie van de SP over plannen voor een groot huisvestingscomplex (360 bedden) nabij Agriport in de gemeente Hollandse Kroon. De SP vreest dat hierdoor Noord-Hollanders minder kans maken op werk in de grote kassen in de Wieringermeer. Los van of het waar is wat de SP zegt; als werkgevers wil je zulke discussies niet moeten voeren. Het is niet goed voor je imago.
Spagaat
Je doet het als tuinbouw eigenlijk nooit goed. Het huisvestingsplan in Hollandse Kroon lijkt inhoudelijk prima. Het biedt goede faciliteiten voor de Oost-Europeanen. En goede huisvesting past bij een professionalisering van de sector. Je wilt je niet associëren met negatieve verhalen over tien man in een huis, of ongecontroleerde taferelen bij wooncentra. Circa tien jaar geleden begon de arbeidsmigratie uit Polen, maar de aandacht voor verdringing van Nederlandse werknemers wordt groter. Ook het gebruik van flexibele arbeidscontracten ligt meer onder een vergrootglas.
Beter betalen en werkervaring
Wat zijn de oplossingen? De SP ziet veel meer in het beter betalen van Nederlandse werkzoekenden voor werk in de tuinbouw en herinvoering van de werkvergunning voor Polen. Het lijkt een rampzalig recept voor de tuinbouw in Nederland. Toch ontkomt de tuinbouw er niet aan personeel aan zich te binden, Nederlands en Pools.
De maatschappelijke rol als werkgever is ook een uitstekende pr. Schrijf robotisering niet af, maar met de handen werken in de tuinbouw is voor veel mensen een opstap naar werkervaring of meer. Als tuinbouw moet je die maatschappelijke rol willen uitdragen.
De vraag is in welke taal je de wervingswebsites en folders opstelt. Doe dan gelijk in het Pools en in het Nederlands. Beide zijn nodig.