Transparantie over middeltoepassingen

Voor de toekomst van plantgezondheid staat geïntegreerde gewasbescherming centraal. Er is inspanning en transparantie naar de maatschappij nodig om over de daarbij noodzakelijke correctiemiddelen te blijven beschikken.

Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen staat maatschappelijk onder druk. Om niet in de verdediging te gaan, maar een open dialoog met de maatschappij aan te gaan, heeft belangenvereniging van de gewasbeschermingsindustrie Nefyto eind vorig jaar haar visie en ambitie ’Duurzaam en helder naar de toekomst’ gepresenteerd. Tijdens een debat op de voorjaarsbijeenkomst van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) gaf Nefyto-directeur Maritza van Assen verdere toelichting op de vier pijlers van de toekomstvisie: Vernieuwend, Verantwoord, Verbindend en Verhelderend.

Vernieuwend

Vernieuwing geldt zowel op het gebied van middelen en teeltsystemen. Bij nieuwe middelen blijft het frustrerend dat zo lastig is om groene middelen toegelaten te krijgen. De tegendruk is volgens Van Assen groot, met een ingewikkeld, stroperig en onzeker proces dat toelatinghouders remt om te investeren in deze duurzamer categorie middelen. Overigens hebben ook groene middelen werkingen en bijwerkingen, zodat emissie richting oppervlaktewater ook bij deze middelen-categorie tegengegaan moet worden.

Bij vernieuwing van teeltsystemen biedt precisielandbouw mogelijkheden voor een gerichte aanpak met minder milieubelasting en middelengebruik. Innovaties vragen soms ook aanpassingen, zoals bij de ontwikkeling naar snackgroenten zoals snoeptomaatjes en snack-komkommertjes. Residu-studies voor de grote vruchten van tomaat en komkommer zijn niet altijd een op een over te zetten naar de kleine types.

Verbinding middelen en teeltsystemen

Belangrijk is ook om altijd te zorgen voor verbinding tussen middelen en teeltsystemen. Zo is het een grote uitdaging om voldoende en afdoende middelen voor kleine teelten in stand te houden. Het kunnen combineren van de toelatingsaanvraag voor meerdere landen tegelijk heeft in de praktijk nog niet tot echt grote resultaten geleid. Het probleem van middelbeschikbaarheid zal volgens Van Assen in de toekomst alleen maar groter worden, tenzij er andere regelgeving komt voor de toelating. “Het zonale proces is mooi op papier, maar het is nu zo complex dat toelating te lang duurt.”

Aanpassen verordeningen

Verder wordt bij de risico-beoordeling op EU-niveau alleen naar specifieke middel-eigenschappen op zich gekeken, zoals hormoonverstoring, terwijl sommige middelen met een goede toepassing toch veilig zijn toe te passen. Verordeningen zouden hier op aangepast moeten worden.

Als technieken verbeteren en biologische aanpak bij plantgezondheid een steeds belangrijkere rol in gaat nemen, zal ook bij andere teelten de hoeveelheid kilo’s en liters middel afnemen. Wat het voor toelatinghouders minder interessant zal maken om te investeren in nieuwe middelen en om bestaande middelen in stand te houden.

Werken aan beloningen

Tijdens het debat werd gepleit om naast wetshandhaving bij gewasbeschermingsmiddelen ook te werken aan beloningen. Bijvoorbeeld door verruiming in de toegestane toepassing bij sommige middelen die op zich milieutechnisch slechter zijn, maar bij goede geïntegreerde inzet juist milieuwinst opleveren.

Daarnaast was er behoefte aan integratie van kennis en advies binnen het Integrated Pest Management (IPM). Nu hebben toeleveranciers allemaal hun eigen financiële belangen en zullen ze niet wijzen op alternatieven, terwijl bepaalde gewasbeschermingsmiddelen misschien minder nodig zijn in een combinatie met bijvoorbeeld bepaalde meststoffen en substraten.

Verantwoord

Verantwoorde toepassing van middelen betreft het veilig gebruik voor toepassers, omwonenden en gebruikers. Maar ook het geven van voorlichting over technologieën en toepassingsmethoden om middelen met zo min mogelijk impact op het milieu toe te passen. Zo wordt er bijvoorbeeld het Close Transfer System ontwikkeld, waarbij schenkopeningen van verpakkingen en vulopeningen van spuitapparatuur aangepast worden zodat ze naadloos op elkaar aansluiten, zodat er niet meer gemorst kan worden.

Verder wordt hard gewerkt aan een tracking&tracing-traject, om gewasbeschermingsmiddelen van fabrikant tot teler te kunnen volgen. Mede vanwege de wereldwijde productie van middelen, is standaardisatie met barcodes relatief laat op gang gekomen in de gewasbeschermingsmiddelen-industrie.

Plaagdierbestrijding

Tijdens het debat werd de vergelijking getrokken met de plaagdierbestrijding, waar bijvoorbeeld gecertificeerd eerst aangetoond moet worden dat alternatieve methoden zoals ratenklemmen zijn gebruikt, voordat biociden ingezet mogen worden. Van Assen reageert dat telers niet zitten te wachten op nog extra certificering en regulering, bovenop de zware regulering die nu al geldt en veilig middelengebruik al borgt.

Verbindend

Het visie-onderdeel verbinding zoeken en samenwerken door Nefyto betreft zowel stakeholders, zoals waterschappen en andere overheden, als de samenleving. Zo is er overleg met de retail over een voor iedereen aanvaardbaar systeem van middelengebruik en wordt met vakbonden overlegt over veilige toepassing. Richting samenleving is social media belangrijker geworden om transparant te laten zien waar de gewasbeschermingsmiddelenindustrie mee bezig is. Ook wordt verantwoording genomen door bijvoorbeeld betrokken te zijn bij het bijen-monitoring programma.

Verhelderend

Inhoudelijk probeert Nefyto zo transparant mogelijk een eerlijk verhaal over gewasbeschermingsmiddelen te vertellen. Ze stelt kennis zo veel mogelijk ter beschikking, voor zover dat concurrentiebelangen van de deelnemende bedrijven niet schaadt. Daarbij horen ook afzetcijfers, al zeggen die op zich nog niets over milieubelasting. Zo maakt Nederland bijvoorbeeld flink gebruik van bepaalde middelen, maar is het gebruik per eenheid geproduceerd product heel gunstig.

Via een op te zetten Fact-checker website zal snel gereageerd worden op berichten in de pers.