Na een aantal fusies in 2024 tussen tomatenbedrijven betelen de tien grootste bedrijven meer dan de helft van het tomatenareaal in Nederland.
Daarmee is het aandeel van het areaal van de top 10 grootste tomatenbedrijven in tien jaar gestegen van 29 naar meer dan 50%. Dat blijkt uit de Global greenhouse update 2025, de internationale glastuinbouwstudie van Rabobank. Het tomatenareaal van circa 1.700 hectare is net iets kleiner dan in 2015, maar de top 10 bedrijven hadden toen circa 500 hectare en nu ongeveer 850 hectare. Rabobank noemt de vorming van bedrijven als Acres, Agro Care en Combivliet, Alvonto en van Van Gog Kwekerijen als voorbeeld van nieuwe grote spelers na fusies of overnames.
Productiviteit werknemers
Uit de studie van de Rabobank blijkt dat de productiviteit van werknemers in de Nederlandse glastuinbouw al zeker twintig jaar gelijk is. Nederland heeft wel een relatief voordeel als het gaat om beschikbaar personeel in 2050. Rabobank toont cijfers dat er in 2050 voor elke gepensioneerde twee inwoners zijn in de werkzame leeftijd. In Spanje is dat in 2050 één werkzame inwoner op één gepensioneerde. Ook in België is de verhouding in 2050 ongunstiger dan in Nederland. China gaat hard achteruit op dat punt van zeven beschikbare werkzame inwoners op één gepensioneerde naar twee.
De bank vroeg tuinbouwleveranciers naar de internationale teeltgebieden waarin ze het meeste economische vertrouwen hebben. Dan is Noord-Afrika (Marokko en Tunesië) het meest genoemd, samen met de Perzische golf, waar voornamelijk de Verenigde Arabische Emiraten groei laten zien. Leveranciers van grond- en hulpstoffen (kunstmest, groeimedium, zaad) zijn dan iets positiever dan leveranciers van investeringsgoederen als kassen en belichting.
Marokko concurrerend, druk op Spanje
Voor Marokko signaleert Rabobank dat het land er in slaagt voor meer glasproducten een concurrerende leverancier te worden. Bij komkommer is Marokko bijvoorbeeld Spanje voorbij gestreefd als leverancier. In 2023 kon 1 kilo Marokkaanse komkommers worden ingevoerd in Engeland voor €1,38. Spaanse komkommers kostten €1,71 per kilo.
De concurrentiepositie van Spanje komt meer onder druk door opkomst bedrijven in Marokko en Turkije, maar ook jaarrond bedrijven in Noord-Europa. Inkopers zullen inkoopportefeuille meer spreiden vanwege weerrisico’s.
Stabilisering in Mexico
De productie onder glas of plastic stabiliseert in Mexico. De laatste twintig jaar verdubbelde de export van tomaten, komkommers en paprika. De stabilisering komt door toenemende arbeidskosten, fytosanitaire problemen en het afbouwen van overheidsprogramma’s. De dalende marges zullen zorgen voor meer consolidatie en innovatie in Mexico, verwacht de bank.
Merkproductie belangrijk in VS
De teelt onder glas zal geleidelijk groeien en vooral onder merk. In de Verenigde Staten valt die trend op. De merkproductie wordt belangrijk. Het is een franchisemodel waarbij kleinere bedrijven zich aansluiten bij grotere bedrijven om marktaandeel te verkrijgen. Deze trend is vooral zichtbaar in het Middenwesten en in Canada.
Veel hightech kassen in Canada
Canada is na Nederland het land met de grootste hightech kassenteelt in de wereld. In Canada wordt de opkomst van aardbeien onder glas gezien als snelgroeiende glasteelt. De glasteelt groeide gestaag de afgelopen tien jaar, met een concentratie in Ontario.
