Tomatenprijs komt eindelijk in beweging

In de loop van deze week is de prijs van grove trostomaten steeds verder omhoog gegaan. Vandaag werd bij The Greenery 40 cent per kilo meer betaald dan vorige week donderdag. Tot nu toe bleef de prijs van de belichte tomaten ver achter bij voorgaande jaren.

Sinds half december lag de klokprijs van grove trostomaten maar zelden ruim boven 1 euro per kilo. In de laatste weken van januari zakte de prijs zelfs geregeld onder de eurogrens bij The Greenery. Bij BelOrta noteerde Princess begin vorige week zelfs prijzen tussen 80 en 90 cent per kilo. De prijs van Elite (middeltros) tomaten veerde vorige week al op naar € 1,25 per kilo. Bij Zon Fruits&Vegetables kondigde de prijsstijging zich nog eerder aan. Daar werd eind vorige week al rond € 1,50 per kilo genoteerd voor de middeltrostomaten.

De prijzen van de belichte tomaten liggen tot nu toe veel lager dan voorgaande jaren. In de tweede helft van januari 2015 steeg de klokprijs van grove trostomaten bij The Greenery naar waarden tussen € 1,70 en € 2,25 per kilo. In januari vorig jaar lag de prijs van middeltrostomaten bij ZON bijna 50 procent hoger dan dit jaar. Bij trospruimtomaten (Romavine) is het verschil nog groter. BelOrta noteerde vorig jaar prijzen boven 2 euro per kilo voor Elite die een groot deel van februari gehandhaafd konden worden. In 2014 lagen de prijzen in januari nog hoger dan vorig jaar.

Enorme producties

De slechtere prijzen van dit jaar zijn een gevolg van de grotere aanvoer uit Spanje en Marokko. De winter is extreem zacht in Zuid-Spanje waardoor gewasontwikkeling en afrijping veel gelijkmatiger en sneller gaan dan normaal. Dit uit zich in hoge producties en prijzen die in Spanje nog veel lager zijn dan hier. In de eerste drie weken van januari kwam de gemiddelde tomatenprijs in Almería niet boven 40 cent per kilo. Trostomaten deden het nog het best met weekprijzen tussen 47 en 55 cent per kilo. Pruimtomaten kwamen niet verder dan 25 tot 28 cent per kilo en ronde tomaten (longlife) een paar cent meer. De prijs van tussentypen bleef steeds rond 41 cent per kilo hangen.

Daarbij komt dat Marokko in januari veel meer exporteerde dan vorig jaar. Tot 24 januari was dat volgens de regering van Andalusië 33.187 ton tomaten, ofwel 79 procent van het toegelaten quotum voor januari. Dus ondanks alle aantijgingen uit Spanje blijft Marokko netjes binnen de afgesproken kaders opereren, zeggen de officiële douanecijfers. Dat er nu veel meer Marokkaanse tomaten heeft vooral met de lage export van vorig seizoen te maken.

Spaanse golf wordt lager

Sinds half januari lijkt de Spaanse aanvoer wat af te vlakken. Dat was even het gevolg van een tijdelijke dip in de etmaaltemperaturen. Inmiddels is het al weer bijna lente. In de Alpujarras bloeien de amandelbomen een maand eerder dan normaal. De verdere daling van de aanvoer wordt nu veroorzaakt door teeltwisseling en zoveel mogelijk ophouden van de productie. De telers die vroeg geplant hebben zijn dit jaar eerder gaan wisselen. De gewassen hebben in de beginperiode veel te verduren gehad van de hitte en hebben vervolgens in korte tijd de productie-achterstand ruim ingehaald. Een andere oorzaak van een temperende aanvoer zijn de lage maar enigszins oplopende prijzen. Door de temperatuur in de kas zo laag mogelijk te houden en rijper te oogsten wordt het oogstmoment uitgesteld.  Voor zover bekend is geen exportwaardig product uit de markt genomen. De dagprijzen waren altijd nog een stuk hoger dan de mogelijke vergoeding vanuit GMO-gelden.

Staking van een dag

De onvrede over de lage prijzen resulteren in een protest dat vandaag zijn (voorlopige) hoogtepunt bereikt. Vandaag is het stakingsdag. In Almería houden de handelshuizen hun deuren gesloten na een door Coexphal ondersteunde oproep van telersorganisaties Coag en Asaja. Voor een dag komen er dus geen of in ieder geval veel minder groenten uit Spanje.