Tomatenplanten met V10 mogen niet worden verhuisd

Het middel V10 van Valto, een mengsel van twee milde varianten van pepinomozaïekvirus, heeft opnieuw een vrijstelling gekregen voor toepassing in de onbelichte tomatenteelt in de periode 3 november tot en met 27 februari 2018.

LTO Glaskracht Nederland heeft voor het vijfde achtereenvolgende jaar vrijstelling aangevraagd en gekregen. De tekst van de vrijstelling wordt langzaamaan steeds explicieter.

Niet verplaatsen naar andere bedrijven

Nieuw in de huidige vrijstelling is de toevoeging dat ‘planten behandeld met V10 niet mogen worden verplaatst naar andere bedrijven, uitgezonderd voor afvalverwerking’.

Al sinds de eerste vrijstelling was de ‘geest’ van de wet om toepassing van V10 alleen op de productiebedrijven zelf toe te laten, vanwege het gevaar op ongewilde besmetting. Bij de vrijstelling van 2014 kwam expliciet te staan dat ‘toepassing van het middel in de opkweek van tomatenplanten niet is toegestaan’. Met de aanscherping van de tekst zijn ‘creatieve’ constructies voor toepassing bij de plantenkweker nog moeilijker geworden.

‘Landbouwkundige noodzaak’

De vrijstelling wordt verleend op grond van artikel 38 van de ‘Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden’. Dit regelt de mogelijkheid voor toepassing gedurende 120 dagen op grond van noodsituaties en het ontbreken van alternatieven (‘landbouwkundige noodzaak’).

Opmerkelijk is dat inspectiedienst NVWA oordeelt dat er nog steeds geen alternatief is. Het vaccin PMV-01 van DCM (isolaat 1906) tegen de dominante CH2-stam, heeft echter sinds vorig jaar een officiële toelating in Nederland en blijkt in de praktijk goed te voldoen. Hoewel NVWA oordeelt dat het bij de bedreiging van de tomatenteelt het met name om de CH2-stam gaat, is er blijkbaar toch reden om voor V10 een vrijstelling te verlenen op grond van de milde EU-stam die in de mix zit. “Het Ctgb heeft in het besluit tot toelating opgenomen dat zij het standpunt delen dat de EU-stam in Nederland voorkomt en dat voor de stam in PepMV, CH2-stam, isolaat 1906 niet is aangetoond dat deze werkzaam is tegen de EU-stam.”

Uit Belgisch onderzoek bleek echter dat de virulente CH2-stam dermate dominant is dat het de EU-stam wegdrukt. Apart vaccineren tegen de EU-stam zou daarom overbodig zijn. Bovendien bleek in het Belgische onderzoek het isolaat 1906 de EU-stam voldoende onderdrukt.

Gevaar menginfecties met virussen

Voor de gewasbescherming is het vrijwel altijd gunstig om meerdere middelen ter beschikking te hebben en af te wisselen. Door middelen uit verschillende chemische groepen te gebruiken, wordt resistentievorming tegengegaan. Bij de toepassing virussen is het echter precies andersom. Virussen muteren erg snel en kunnen via menginfecties gemakkelijk tot nieuwe agressieve vormen leiden.

In de tekst van de vrijstelling van V10 waarschuwt NVWA daarom voor het overstappen op een ander virus-inoculatie systeem. “Telers die overstappen op een ander virus-inoculatie systeem lopen een groter risico op schade door menginfecties.” Blijkbaar heeft het toelatingscollege Ctgb zwaarwegende argumenten om naast het al toegelaten en effectieve isolaat 1906 een vrijstelling voor VC1 en VX1 goed te keuren.

NVWA verwacht dat V10 in 2018 ook een toelating zal krijgen.