‘Tomaten teruggekopt vanwege hoge energieprijzen’

Vanwege hoge gas- en elektriciteitsprijzen wordt het tomatengewas beperkter belicht.

“Dit teeltseizoen willen we toch minder gaan belichten. Niet standaard 18 uur of meer per dag, maar een veel specifieker aantal uren afhankelijk van wat de plant nodig heeft, de hoeveelheid zonlicht en de hoogte van de energieprijzen”, zegt Lynn Vermeiren, teeltmanager bij tomatenteeltbedrijf VW Tuinderijen in Loenhout.

Bij Portento is in week 27 gestart met 3,3 stengels per vierkante meter en een week later is naar 3,9 stengels gegaan. In verband met de hoge prijzen van gas en elektra is in week 39 teruggekopt naar 3,3 stengels. “Bij deze setting is ongeveer 14 uur per dag belichten voldoende. Dat kan bij een donkere dag oplopen naar 16 uur”, vertelt de teeltmanager. “Van de hoeveelheid zonlicht is maar 70% effectief voor het gewas. Daar hebben we een rekenmodel van gemaakt en daar rekenen we mee. We weten dan hoeveel uur we moeten belichten voor de plant. Zo geven we niet te veel licht.”

Alleen led-belichting

Afgelopen vier weken is het gewas veel uren belicht, maar dan alleen met ledlampen. De Son-T-lampen zijn nog niet teruggehangen om zo energiezuinig mogelijk te telen. Als de Son-T wordt opgehangen, kan 265 micromol worden gerealiseerd. “Het gewas is door de ledbelichting heel sterk geworden, waardoor we in week 43 de dagtemperatuur met 1 graad hebben verhoogd naar 21 graden. De etmaaltemperatuur was voorheen 17 tot 17,5 graden. Dit is voor een gebruikelijke, belichte teelt een erg lage etmaaltemperatuur. In week 43 is deze naar 18,5 graden gegaan. Hoewel we vanwege het weinig belichten een lage etmaaltemperatuur hebben nagestreefd, kunnen we nu concluderen dat we toch iets harder mochten stoken met hogere etmaaltemperatuur”.

De planten kunnen tot 18.00 uur worden belicht. Dit is afhankelijk van de prijzen en instraling die er nog van buiten is. De dagtemperatuur loopt dan ook tot die tijd mee. Vanaf 18.00 uur gaat de voornacht van 14 graden in. Als er niet wordt belicht, gaat de voornacht om 15.00 uur in. Door de ledbelichting heeft de kop van de plant een paarse kleur gekregen. De plant is mooi in balans, wat betreft generativiteit en vegetativiteit.

Kniktrossen geoogst

Vermeiren: “De laatste twee geoogste trossen bij de Portento waren te veel kniktrossen, waarbij de tomaten een vruchtgewicht van 100 gram per stuk hadden. Normaal is het vruchtgewicht tussen 100 en 120 gram. Vorige week liep het vruchtgewicht alweer op naar 105 gram.” De doorkleuring van de tomaten is goed. De vruchten zijn mooi rood. De productie ligt met een kilo iets lager in vergelijking met vorig jaar. “Dit zal de gehele winter lager zijn, maar we proberen zo efficiënt mogelijk te telen.” Normaal worden de trossen op vijf vruchten gesnoeid, maar vanaf week 38 zijn dat er vier geworden.

Veel Macrolophus

Vijf weken geleden kwam de witte vlieg van buiten flink opzetten. Door een grote macrolophus-populatie is dit onder controle gekomen. “Het zag er eerst naar uit dat we moesten gaan spuiten. Gelukkig hebben we dat niet gedaan en heeft de Macrolophus, die ook behoorlijk groeide, de plaag de kop ingedrukt.” De vele Macrolophussen hebben er ook voor gezorgd dat de Tuta onder controle kwam.

In het gewas van Portento is ook een enkele roofwants Nesidiocoris tenuis gesignaleerd. “We moeten oppassen dat het er niet te veel worden en het uit de hand loopt. Want dan wordt de kans op schade groter, waarbij we bloemabortie krijgen en dus minder vruchten. Eventueel zullen we op tijd ingrijpen.” Af en toe in een rij komt op één of twee planten een galmijt voor. Hiertegen wordt iedere week met zwavel gespoten. Ook is zwavel verdampt door de zwavelverdampers die in de kas aanwezig zijn.

Daarnaast heeft het gewas last van ‘witziekte’ (meeldauw) gehad. Door het spuiten met Switch is dit onder controle gebracht.

Minder stengels

Bij Strabena zijn vanaf een week na planten 4,4 stengels per vierkante meter aangehouden. Om dezelfde reden als bij Portento is dat in week 39 teruggekopt naar 3,3 stengels. Er zijn vier van de zestien koppen weggehaald. Tevens zijn vanaf week 38 de trossen op tien vruchten gesnoeid.

De teeltmanager: “De productie ligt met 1 kilo per vierkante meter in lijn met vorig jaar, maar we verwachten dat dit wel minder zal worden. De trossen zijn goed geschakeld, maar vertonen nu ruimtes tussen de vruchten. Dit komt doordat de vruchtgewichten lager zijn. De tomaten zijn wel mooi van kleur.”

Zwakker gewas en trossen

Omdat de ledlampen in week 42 zijn geïnstalleerd, is het gewas deze week pas voor het eerst belicht met 200 micromol. Wanneer de Son-T-lampen erbij worden gehangen, is het totaal 293 micromol.

“Het is goed dat we de planten hebben teruggekopt. De kop van de plant staat er nog goed op en is paars van kleur. We zien wel dat het trosje zwakker wordt en licht nodig heeft. Het werd tijd voor belichting. Ook bij de trossen is het vruchtgewicht teruggelopen van 30 naar 22 gram. Dat is nog goed genoeg voor Tomeco, maar het mag niet verder dalen naar 20 of 18 gram.”

De voornacht van 14 graden gaat om 15.00 uur in. Bij meer dan 700 Joules lichtinstraling gaat de voornacht pas om 16.00 uur in. De etmaaltemperatuur is bij Strabena ook 17 tot 17,5 graden. “Dit ras is kouder te telen en hoeft zeker niet warmer te worden geteeld”, aldus de teeltmanager.

Macrolophus minder ontwikkeld

Macrolophus is in dit gewas twee weken later uitgezet dan in Portento. De populatie is dan ook minder ontwikkeld, mede door niet belichten en een lagere etmaaltemperatuur. “We hebben nu voldoende Macrolophus zitten, maar het mag nog wat meer zijn. Na deze week waarin we zijn gaan belichten, verwachten we dat het beter wordt.”

Op de opkomst van witte vlieg vijf weken geleden is met een bespuiting van Admiral ingegrepen, omdat Macrolophus toen nog niet voldoende was ontwikkeld. De bespuiting heeft goed gewerkt. Ook de sluipwespen Encarsia formosa en Eretmocerus eremicus hebben geholpen om de witte vlieg op te ruimen.

Vermeiren: “We hebben best wel last van Tuta in Strabena. Dit doordat Macrolophus nog niet zo goed is ontwikkeld. Bovendien lijkt het wel of de Tuta meer voor de Strabena kiest. In week 42 hebben we met Tracer gespoten.” Omdat ook veel rupsen aanwezig zijn, is vorige week met Xentari gespoten. Vanwege de galmijt in het gewas van Portento, maar niet in dat van Strabena, wordt dat gewas wel iedere week met zwavel bespoten.

Tegen ‘witziekte’ is twee keer met Switch gespoten, omdat het niet onder controle kwam. Nu is de meeldauw niet meer aanwezig.

Hoge energieprijzen

“Vanwege de hoge elektriciteitsprijzen proberen we met alleen ledlampen te belichten. We weten dat led te weinig warmte geeft. Daarom gaan we waarschijnlijk toch de Son-T-lampen ophangen om in de donkerste en koudste dagen in de ochtend voldoende warmte in te brengen”, besluit de teeltmanager.

Auteur: Harry Stijger