Toezichthouder: ‘Stroom leveren zonder warmte te benutten is niet toegestaan’

Dat is de waarschuwing die Wim van der Vlis, milieutoezichthouder bij Omgevingsdienst Haaglanden in Zuid-Holland, naar buiten wil brengen nu de chaotische energiemarkt alles op zijn kop zet. “Ik wil graag voorkomen dat bedrijven in overtreding zijn.”

Hoe kwam dit onderwerp op de agenda?

“DCMR Milieudienst Rijnmond vroeg aan Omgevingsdienst Haaglanden om aan te schuiven bij een overleg, samen met Glastuinbouw Nederland. Zij wilden graag duidelijkheid over dit onderwerp, na vragen van handhavers.”

Wat zegt de wet?

“Volgens artikel 3.101 van het Activiteitenbesluit is het niet toegestaan om met een WKK-motor stroom op te wekken zonder de warmte te benutten. De overheid wil namelijk dat grondstoffen zo efficiënt mogelijk worden gebruikt.”

Een verwarmingsketel is toch ook niet zo efficiënt?

“Bij een ketel gaat 95 tot 98% van de energie als warmte de kas in. Van een WKK-motor is het elektrisch rendement zo’n 40%. Dus als je alle warmte weggooit, dan is dat maximaal in strijd met dit wetsartikel.”

Waarom zou een tuinder dit doen?

“De enige reden die ik kan bedenken is dat de teruglever-vergoeding zo hoog is, dat het niet uitmaakt dat de warmte wordt vernietigd. Want normaal gesproken zal een tuinder de warmte zo nuttig mogelijk gebruiken, anders kost het hem geld.”

Hoe bewijs je dat iemand warmte vernietigt?

“Heel simpel: als ik in de winter een lege kas zie en het is binnen 20 graden, dan wordt daar warmte vernietigd.”

En om de kas vorstvrij te houden?

“Voor het vorstvrij houden wordt een uitzondering gemaakt.”

Hoe gaan de omgevingsdiensten dit controleren? Gaan ze speciaal hiervoor op pad?

“Dat weet ik nog niet. In elk geval wordt hiernaar gekeken bij reguliere controles.”

Zijn jullie dit al tegengekomen?

“Wij nog niet, en dat geldt ook voor DCMR, weet ik.”

Wat is de boete op het vernietigen van warmte?

“Het is geen boete, maar een dwangsom. Een boete kun je zien als een directe draai om de oren, een dwangsom betekent: stop ermee, anders moet je betalen! De hoogte van de dwangsom hangt af van het economisch voordeel voor de ondernemer. Met schermdoeken tegen lichtuitstoot hebben we heel hoge dwangsommen opgelegd van wel een paar ton. Als je weet wat de aanleg van een scherm kost, dan weet je ook dat een dwangsom van een paar duizend euro geen zin heeft. Het doel is niet om geld te innen, maar om de overtreding te stoppen.”

En als een tuinder is gestopt met de teelt, maar contractueel verplicht is om stroom te leveren?

“De omgevingsdiensten gaan niet na welke energiecontracten een ondernemer heeft, maar alleen of hij zich aan de wet houdt.”

Hoeveel tijd krijgt de ondernemer om de situatie aan te passen?

“Bij een gedragsovertreding zoals dit is dat vaak een dag, ofwel de tijd die nodig is om de beschikking te lezen. Is er een verbouwing nodig, dan is drie weken vaak nog niet voldoende. Het is allemaal maatwerk.”