Toezicht en handhaving groente- en fruitketen rammelt

Dat blijkt uit een evaluatie van Kwink Groep in opdracht van de overheid. Daarvoor onderzochten onderzoekers het toezicht en de handhaving bij onder meer Naktuinbouw en het KCB. Daar zijn verschillende knelpunten gesignaleerd.

Zo heeft het KCB geen registratieplicht voor bedrijven, waardoor mogelijk niet alle bedrijven in beeld zijn bij de kwaliteitscontroledienst. Bedrijven kunnen zich onttrekken aan toezicht. Ook is een regeling uit de tijd van Productschap Tuinbouw verdwenen. Deze gaf het KCB de mogelijkheid toezicht te houden op ‘aanduidingen of afbeeldingen die aanleiding geven tot misvatting en misleiding’.

Ook signaleert het KCB dat de controletaak in het supermarktkanaal ligt bij de NVWA. Dat vindt niet plaats, wat volgens het KCB ten koste gaat van de effectiviteit van controles.

Focus dierhouderij NVWA

Naktuinbouw signaleert dat fraudezaken zoals vervalste keurmerken of het in de handel brengen van ongekeurd materiaal niet voldoende worden bestraft. De NVWA heeft onvoldoende capaciteit en legt de nadruk meer bij slachthuizen of pluimvee en minder in de plantaardige sectoren. Dit kan de reputatie van de sector schaden, signaleert Naktuinbouw. Naktuinbouw kan alleen bij geregistreerde bedrijven optreden. Tegen niet-geregistreerde partijen geeft de dienst aan dat ze een economisch delict plegen, waarna de NVWA in beeld komt. Ook hier kan de afstemming verbeteren, stelt Naktuinbouw. Zelf signaleert de dienst dat het lastig is keurmeesters te laten rouleren tussen bedrijven en domeinen. Dat is nodig voor de kwaliteit van het toezicht, maar tegelijk is het specialisme zo groot dat rouleren lastig is.

Complexe regelgeving

De evaluaties laten wel een verbetering zien, stelt Kwink Groep. Wel blijft het knelpunt bestaan van een complex en onoverzichtelijk geheel van wet- en regelgeving. Dat brengt onduidelijkheid in hoe instrumenten voor handhaving het best kunnen worden ingezet. KCB en Naktuinbouw hebben zelf genoeg instrumenten om op te treden. In de onderzoeksperiode (2021) blijkt Naktuinbouw de zwaarste sancties niet te hebben ingezet, maar deze hebben wel een afschrikkende werking. Het onderzoek dateert van medio 2022, maar is recent gepubliceerd. Het is gebruikt voor beleidsevaluatie in 2022.