Gebruik e-boilers in glastuinbouw zal toenemen

Tijdens een Meet & Greet bijeenkomst van Greenport West-Holland schetste BlueTerra naar aanleiding van een studie een toekomstbeeld voor deze regio, met onder andere gevolgen voor de elektriciteitsvoorziening richting een klimaatneutrale glastuinbouw in 2040. De verwachting is dat teeltarealen in dit gebied redelijk op peil zullen blijven. We zal er verdere bedrijfsintensivering plaatsvinden, met toenemende belichting. Dit zal vooral gebeuren met energiezuiniger leds. Zeker in het Oostland is nog groei te verwachten in het aantal belichtende bedrijven. Er is daar potentie, maar tot nu toe is installatie van groeilicht achtergebleven ten opzichte van het Westland. De elektriciteitsvraag voor ontvochtiging zal waarschijnlijk ook groeien.

E-boilers

Energieconsulent Jeroen Larrivee van BlueTerra verwacht meer e-boilers te zien op glastuinbouwbedrijven, waarmee warmte wordt geproduceerd met elektriciteit. In eerste instantie om beter in te kunnen spelen op de energiehandel in noodvermogen en onbalans. In een later stadium zouden deze e-boilers ook rendabel kunnen worden om gericht warmte voor de teelt te produceren, in periodes met goedkope groene stroom.

Meer pieken

In het Westland is het aansluitvermogen bij elektriciteit nog redelijk in lijn met de afname en netlevering. Maar bij grootschaliger plaatsing van e-boilers kunnen er grotere pieken in de afname ontstaan, waarbij een grotere druk op de aansluitcapaciteit ontstaat. Bij een verschuiving naar meer duurzame energiebronnen zal de afname van het net toenemen. Tot 2030 wordt nog steeds een behoorlijk tekort op het nettransport verwacht. De wkk’s zullen daarom tot die tijd nog draaien, zij het dat het aantal draaiuren wel minder zal worden. Het is nog ongewis wanneer en hoe snel er alternatieven komen voor de wkk. Als dat doorzet, zullen terugleverpieken kleiner gaan worden.

Afhankelijker van elektriciteitsnet

De conclusie is dat de glastuinbouw in de toekomst zwaarder op het elektriciteitsnet zal gaan leunen. Met een toenemende inkoop, die vraagt om maximale benutting van de aansluiting. Ook de gelijktijdigheid van het verbruik zal toenemen. Glastelers kunnen dankzij flexibele inzet van hun energiebronnen een belangrijke rol blijven spelen in de netbalancering. Larrivee: “Doe dat slim en laat niet iedereen voor zichzelf gaan optimaliseren. Landelijk kan een grotere flexibiliteit positief zijn, maar lokaal kan het een negatief effect hebben op de capaciteitsdruk op het net.”

Netverzwaring

Robert Kuik van Tennet, de landelijke beheerder van het hoogspanningsnet: “Over die verwachte groei in de vermogensvraag van 200 tot 300 megawatt in die regio, maak ik mij nog niet heel veel zorgen. Dat kunnen we aan.”

Met de huidige geplande investeringen in netverzwaring gaat hij ervanuit tot 2030 voldoende geëquipeerd te zijn, met een voldoende robuuste hoogspanningsinfrastructuur. Wel benadrukt Kuik dat het cruciaal is dat er inzicht is in wanneer en waar welke grote veranderingen in vraag en aanbod zullen plaatsvinden. “Er is dus overleg nodig. Laten we dus elkaar opzoeken en elkaars plannen ontvouwen.”

Belichting onbetaalbaar

Financieel directeur Eric van Heijningen deelde de praktijkervaringen van CombiVliet met de hoge energiekosten. Tot 2021 werd er op 111 hectare tomaat van de bedrijfslocaties belicht, met 2.500 belichtingsuren. Dit maakte een goede stabiele arbeidsinzet en jaarrond-levering mogelijk. “Maar met de huidige energieprijzen is belichting gewoon onbetaalbaar geworden. Afnemers willen de benodigde meerprijs niet betalen.”

Met minder CO₂ toch telen

Anticiperend op de ontwikkelingen is een deel van de energievraag nog wel vastgelegd. Het elektriciteitsgebruik is met 23% teruggebracht. Aan gasgebruik is 39% besparing gerealiseerd. “Het is onbekend waar de grens ligt, maar het is wel duidelijk dat je met minder CO₂ toch voldoende kunt produceren.” De productie kwam met alle bezuinigingen 14% lager uit dan gebruikelijk. Dankzij de hogere kiloprijs bleef de omzetdaling echter beperkt tot 8%.

Minder belichting

Komend seizoen wordt nog slechts 24 van de voorheen 111 hectare belicht. Voor de onbelichte teelten is er continu overleg met de plantenkweker over hoe er geschoven kan worden met plantdata. Son-T-lampen zullen niet meer aan gaan. Op 3 hectare was al geïnvesteerd in hybride belichting. Op andere locaties zal dat full-led worden, gekoppeld aan de installatie van dubbele schermdoeken. Daarbij za; afhankelijk van de omstandigheden de keuze gemaakt worden tussen hetzelfde produceren met minder elektriciteitsvraag, of meer produceren met het extra beschikbare licht uit hetzelfde elektrisch vermogen.

Met beschikbare flexibiliteit inspelen op noodvermogen ziet CombiVliet als een mooie kans om energiekosten te beheersen.