Toelating glyfosaat lijkt spel van zwartepieten

De impasse over de toelating van glyfosaat begint te lijken op een spel zwartepieten. Europees commissaris Vytenis Andriukaitis legt de bal bij de 28 lidstaten.

Een week nadat het permanent comité voor planten, dieren, veevoer en voeding (Scopaff) in Brussel andermaal niet tot een besluit over de toelating van de onkruidbestrijder kwam, wordt achter de deuren aan een oplossing gewerkt.

Maar ondertussen heeft Europees commissaris Vytenis Andriukaitis de bal bij de 28 lidstaten gelegd, die er bij het overleg in het Scopaff niet uitkwamen. Andriukaitis vindt dat de huidige impasse ertoe leidt dat glyfosaat vanaf 1 juli in alle lidstaten wordt verboden, omdat het middel dan geen erkenning meer heeft. Landbouwcommissaris Phil Hogan vindt dat een oplossing moet worden gevonden, omdat het middel van groot belang is voor de landbouw. De discussie over de onkruidbestrijder loopt hoog op, vanwege de veronderstelde rol die het middel zou kunnen hebben bij het ontstaan van kanker bij mensen.

Besluit van Scopaff forceren

Andriukaitis verwacht dat het niet zo’n vaart zal lopen, omdat een grote meerderheid van de lidstaten voor de toelating is. Probleem is echter dat die lidstaten gezamenlijk geen gekwalificeerde meerderheid hebben. Om alsnog een besluit van het Scopaff te forceren, is een ingelaste vergadering nodig, want de eerstvolgende vergadering van het Scopaff over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen is in de tweede week van juli gepland. Mogelijk komt het op de agenda van een van de aanverwante comités, die in mei of juni bij elkaar komen.

Duitsland heeft tijdens de vergadering van het Scopaff geen standpunt ingenomen. Frankrijk is tegen en Italië zou volgens sommige bronnen op de wip zitten. Zonder die drie grote landen in het kamp van voorstanders, is het gewicht van de voorstemmers te klein voor een gekwalificeerde meerderheid. Nederland is voor toelating onder voorwaarden van glyfosaat. Nederland heeft er moeite mee dat Duitsland zijn handen aftrekt van het eigen rapport, waarin wordt voorgesteld het bestrijdingsmiddel voor een nieuwe periode toe te staan. Nederland wil graag dat Duitsland helderheid verstrekt over die positie.

Comité van Beroep

Mocht het Scopaff niet tot een tijdige beslissing komen, dan staat voor de Europese Commissie de weg open naar het Comité van Beroep. In het Comité van Beroep zijn het dezelfde lidstaten die in dezelfde stemverhoudingen opnieuw over hetzelfde onderwerp praten. Die route wil de Europese Commissie liever niet volgen.

De Glyphosate Task Force, waarin bedrijven zijn verenigd die de toelating van glyfosaat nastreven, zei vorige week dat de besluiteloosheid van de Europese Unie de Europese boer op achterstand dreigt te zetten en betrouwbaarheid van het Europees rechtssysteem aantast. Volgens de GTF is de huidige situatie discriminerend, buiten proportie en ongerechtvaardigd, aldus voorzitter Richard Garnett.

Publieke opinie

In een eerste reactie zegt Greenpeace dat de Europese Commissie het besluit over de toelating van glyfosaat niet moet uitstellen, maar afstellen. Brusselse beslissers moeten luisteren naar de publieke opinie. “De politiek moet de zorgen van onafhankelijke wetenschappers serieus nemen”, aldus Herman van Bekkem van Greenpeace.

Producent Monsanto (van het veelgebruikte middel Roundup) vindt de vertraging in de besluitvorming ‘een ongekende afwijking’ van de manier waarop in de EU regels worden gemaakt. Het bedrijf dringt aan op een snelle en volledige hernieuwde toelating, in lijn met ‘de overtuigende conclusies van het Bundesinstitut für Risikobewertung (BFR) en de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA.’