De toekomst is er sneller dan u denkt? Mooi niet! Vraag dat maar aan onze vanilletelers in de dop.
De laatste weken staat bij Groenten & Fruit bijna alles in het teken van de toekomst. Daarover denkend en pratend – zoals we deden voorafgaand aan en op ons Nationaal Groente en Fruit Congres dinsdag in Gorinchem – kan makkelijk het idee postvatten dat het allemaal steeds sneller gaat. En daarna nóg sneller. Exponentieel snel zelfs!
Maar het is vooral het toekomstdénken dat snel gaat. Ideeën en theorieën gaan met de snelheid van het licht door onze neurale netwerken. Eén keer met je ogen knipperen en je bevindt je in een nieuwe wereld.
Vanille al sinds 2004 een kans
Het toekomstdóén, dat sleept grofstoffelijke substantie met zich mee. Kilo’s, tonnen zelfs. Dan gaat het toch wat minder hard. Ik hoorde vanmorgen op de radio een item over de teelt van vanille in Nederlandse kassen. Leuk idee. Dat spul is al heel lang heel duur. Het aanbod is namelijk klein en de vraag groot en wordt nog steeds groter.
Maar let wel: al in 2004 was dat een kans waar de Nederlandse glastuinbouw wat in zag. Een door het Productschap Tuinbouw gefinancierd haalbaarheidsonderzoek door de universiteiten van Leiden en Wageningen zag toen het licht. Conclusie toen: de teelt is geen makkie en vergt flinke voorinvestering voordat er misschien wat moois uit gaat komen.
Teelt op proef in Bleiswijk
We zijn twaalf jaar verder en het begint kennelijk ergens op te lijken. De berichten over het consortium van tuinbouwbedrijven en universiteiten druppelen de media in. Met vanmorgen op Radio 1 vanuit de proefkas van Wageningen UR in Bleiswijk
een bekende aan het woord: Wilko Wisse van tomatenbedrijf Lans. Ik zat dinsdag nog naast hem op ons toekomstcongres. Me er even niet van bewust dat hij zelf een mooi verhaal had kunnen houden over teelten van de toekomst.
1500 euro per kilo
Vanille kost in de winkel nu per stokje van 2 gram zomaar 3 euro. Oftewel 1500 euro per kilo. Vanille past daarmee in de categorie nederwiet. Maar dan legaal. Vanille gaat ook in poeder of extract de markt op. Allemaal loeiduur. Dat daar niet allang allerlei landen en bedrijven in gesprongen zijn geeft wel aan hoe moeilijk het te telen is.
En mocht het eenmaal in de kas goed gaan gedijen, dan krijgen de tuinders heel eigen zaken om mee af te rekenen. Beveiliging van de kas bijvoorbeeld.
Nedervanille maatschappelijk oké?
En de vraag of nedervanille wel maatschappelijk geaccepteerd zal worden is er ook. De Nederlandse glastuinder berooft boeren in een van de allerarmste landen ter wereld van hun goudmijntje: Madagascar is hét productieland. Met dien verstande dat ook daar de teelt geregeld misloopt en er ook nog eens verhalen omheen hangen van sociale misstanden zoals kinderarbeid.
De vanillemarkt is voornamelijk op de verwerkende bedrijven gericht. De stokjes die u en ik in de supermarkt kunnen kopen, dat is natuurlijk peanuts vergeleken bij wat de horeca en de voedselindustrie gebruiken. Jawel, die bedrijven bekommeren zich natuurlijk ook om zoiets als de CO2 Footprint van hun grondstoffen. Maar laat het maar aan onze telers en universiteiten over om ook daarmee als winnaar uit de vergelijkingen te gaan komen.
Of maak ik me nu toch weer te vlotjes schuldig aan toekomstdenken met de snelheid van het licht? Geduld! In 2020 weten we het. Misschien.
Bekijk en beluister hier het radio-item.