ToBRFV-alert voor paprika- en pepertelers

In de update scherpt TuinbouwAlert haar eerdere standpunt aan over het gevaar van het nieuwe virus. Het in de vorige factsheet (eind januari) stond nog dat ‘uit onderzoek bij veredelingsbedrijven tot nu toe is gebleken dat de paprika-resistenties niet door ToBRFV worden doorbroken’. Nederlandse telers van blokpaprika telen hoofdzakelijk rassen met deze resistenties, aangeduid met Tm0, Tm2 en Tm3. Deze paprikarassen geven bij het binnendringen van het virus een hypersensitieve respons (HR-resistentie).

De resistentiegenen herkennen het virus en zetten het afsterven van de geïnfecteerde plantencel in werking. Zo gaat met de cel ook het virusdeeltje ten gronde en er vindt dan geen verdere verspreiding of vermeerdering van het virus meer plaats. Bij HR-resistentie is het dus ook vrijwel uitgesloten dat paprika als (symptoomloze) waardplant en een ToBRFV-infectiebron voor tomaten kan fungeren.

Resistenties checken

Het gevaar schuilt juist in niet of minder resistente rassen. Bij twijfel wordt telers nu geadviseerd navraag te doen bij de zaadleverancier. Vooral bij peper, puntpaprika en speciale paprikatypen en bij gebruik van onderstammen wordt nadrukkelijk gevraagd om de resistenties te checken. Mochten de gebruikte rassen niet over de resistenties beschikken, dan is het volgen van het hygiëneprotocol zeer aan te raden. Het voor tomaat ontwikkelde protocol bevat ook voor paprikatelers veel preventieve maatregelen om de kans op insleep van virussen te verkleinen.

_{Lees verder onder de foto.}

Dit beeld uit Mexico is vooralsnog niet waargenomen in TMV-resistente paprikarassen die hier geteeld worden. Foto: Dirección General de Sanidad Vegetal

‘Gevaarlijke rassenproefjes’

Vooral het zetten van rassenproefjes van nieuwe paprika- en pepersoorten waarvan de Tm-resistenties niet bekend zijn, is risicovol. Dit geldt niet alleen voor ToBRFV maar ook voor andere plantenziektes. “Zonder afdoende maatregelen kan deze teler de bedrijfscontinuïteit van zijn collega’s in gevaar brengen, ook van andere gewassen zoals tomaat”, schrijft TuinbouwAlert.

‘Schoon zaad’

Volgens Plantum, waarin de zaadfirma’s zijn vertegenwoordigd, is er geen aanleiding te twijfelen aan de kwaliteit van het gangbare paprikazaad. De zaadpartijen worden getest op de afwezigheid van tobamovirussen waaronder ToBRFV, geheel volgens een internationaal protocol. ”Vanaf 2016 zijn hygiëneprotocollen verscherpt en zijn de Nederlandse zaadbedrijven begonnen zaadlots voor de markt te toetsen voor ToBRFV”, meldt Plantum aan G&F.

Betere protocollen

Over dit internationale protocol is overigens wel discussie ontstaan, naar aanleiding van beweringen van de Mexicaanse overheid dat het ToBRFV is binnengekomen via zaad, ook van paprika, en met name uit Nederland. Meerdere landen, waaronder Australië, Mexico en Turkije, eisen nu betere garanties voor ToBRFV-vrij zaad. Australië wil dat er een gevoeliger, moleculaire toets gebruikt gaat worden. De International Seed Federation werkt aan een nieuw ISHI-protocol voor zaadtesten op ToBRFV. Hierbij is ook Naktuinbouw betrokken.

Veel besmettingen in Mexico

Het Duitse federale Julius Kühn Institut breidde half maart de officiële risicoanalyse (PRA) al uit naar paprika, naar aanleiding van een groot aantal besmettingen met ToBRFV in tomaat én paprika in Mexico. Ook EPPO, de Europese plantgezondheidsorganisatie, heeft paprika opgenomen als risicogewas in de Alert List van ToBRFV. Dat risico geldt echter met name voor niet- of minder resistente rassen. In Mexico grijpt ToBRFV om zich heen, ook in de teelt van blokpaprika. Maar om welke rassen het gaat, is niet duidelijk.

Nog veel meer over de stand van zaken rond ToBRFV staat in het magazine van Groenten & Fruit dat deze week verschijnt.